Steroïden helpen atleten mogelijk tien jaar na inname

Jonge muizen die een eenmalige, korte dopingkuur krijgen, hebben daar drie maanden later nog een duidelijk effect van, lang nadat de doping uit het lichaam is verdwenen. Omgerekend in mensenjaren hebben gedopeerde atleten daarom misschien wel tien jaar, een gemiddelde topsportcarrière, voordeel van een korte steroïdenkuur.

Het opmerkelijke studieresultaat doet denken aan stripfiguur Obelix, die als kleine jongen in een ketel met toverdrank viel en daardoor zijn hele leven over bovennatuurlijke krachten beschikte. Dat effect lijkt ook in werkelijkheid te bestaan, en de toverdrank is een korte steroïdenkuur.

Wetenschappers van de Universiteit van Oslo dopeerden jonge muizen twee weken met testosteron. Daarna werden de dieren drie maanden van de doping gehaald. De spiermassa van de ex-gedopeerde muizen was op dat moment niet groter dan die van cleane controlemuizen. Wanneer de muizen vervolgens zes dagen in een tredmolen trainden, groeide de spiermassa van de ex-gedopeerde muizen wel veel sneller aan dan die van de cleane muizen. De spiermassa van de eerste groep groeide met 31 procent aan, bij de controlemuizen was dat amper 6 procent.

Spiergeheugen

Het effect is volgens de onderzoekers te wijten aan het zogenaamde ‘spiergeheugen’. Muizen (en mensen) die op jonge leeftijd veel hebben gesport, met of zonder steroïden, zijn op volwassen leeftijd gevoeliger voor training dan mensen die altijd inactief zijn geweest. Gevoeliger voor training wil zeggen dat ze sneller spierweefsel aanmaken, en dus sneller een hoger prestatieniveau bereiken.

Dat komt omdat bij training tegelijk met de spiermassa ook het aantal celkernen in het spierweefsel toeneemt. Jonge atleten die ophouden met sporten, verliezen hun opgebouwde spiermassa, maar het aantal celkernen blijft lange tijd op peil. Wanneer de trainingen daarna hervat worden, groeit het spierweefsel sneller dan bij andere terug aan rond die celkernen.

De Noorse wetenschappers ontdekten dat de korte behandeling met testosteron het aantal celkernen bij de jonge muizen met 66 procent deed toenemen. Daardoor bouwden ze op volwassen leeftijd sneller spierweefsel op dan de controlemuizen. De drie maanden zonder doping is volgens de onderzoekers omgerekend in mensenjaren ongeveer tien jaar, de lengte van een topsportcarrière.

Daarom pleiten ze er in The Journal of Physiology voor om betrapte atleten levenslang, en niet twee jaar zoals nu het geval is, te schorsen. Het Wereldantidopingagentschap (WADA) heeft de wetenschappers alvast gevraagd om hun onderzoek bij mensen te herhalen.

Fysioloog Wim Derave van de Universiteit Gent noemt de resultaten overtuigend, en de eis van de onderzoekers terecht. 'Scandinavische onderzoekers toonden een tijd terug ook al aan dat body builders die in het verleden steroïden hadden gebruikt zelfs vijf jaar nadat ze daarmee gestopt waren nog altijd andere spieren hadden dan cleane sporters. Sindsdien erger ik me aan atleten zoals de Britse sprinter Dwain Chambers, die zich twee jaar na een positieve test op anabole steroïde terug in het sprintcircuit mag begeven.' (kv)