Bevallen in Europa? Dat geeft geen garantie op kwaliteitsvolle zorg, zo blijkt uit een recente grootschalige studie.
Een recente studie, opgestart tijdens de coronapandemie, geeft ons nieuwe cijfers over de kwaliteit van de geboortezorg in Europa. Een online vragenlijst gebaseerd op de kwaliteitsstandaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) peilde naar de ervaring van vrouwen met de zorg tijdens de bevalling doorheen de verschillende coronagolven. Tot op heden werd de vragenlijst door meer dan 60 000 vrouwen ingevuld, afkomstig uit 44 verschillende Europese landen. Het is dan ook één van de grootste studies ooit omtrent kwaliteit van de zorg tijdens de bevalling.
Uit de resultaten blijkt dat de kwaliteit van de zorg tussen de landen sterk kan verschillen: zo lijkt Luxemburg één van de beste leerlingen van de klas, terwijl andere landen zoals Servië en Roemenië veel slechter scoren op verschillende kwaliteitsstandaarden tijdens de bevalling. Ondanks die verschillen komen enkele bevindingen wel telkens terug: vrouwen ervaren een tekort aan gezondheidswerkers om goede zorg te bieden tijdens de bevalling. Ook wordt er een alarmerend hoog cijfer aan medische interventies gerapporteerd. Eén op vijf vrouwen kreeg een knip (of in medische termen “episiotomie”), variërend van 11% tot 66% afhankelijk van het land. De WHO raadt het systematisch uitvoeren van een knip nochtans sterk af. Ook het toepassen van druk op de buik (“fundal pressure”) bij een moeilijke bevalling blijkt in sommige landen de norm, terwijl dit al jarenlang sterk wordt afgeraden omwille van de negatieve gevolgen voor moeder en baby. Eén op vier vrouwen voelde zich niet altijd gerespecteerd tijdens de bevalling, variërend van 13% tot 60%. Vooral een duidelijke communicatie en het vragen van toestemming voor het uitvoeren van bepaalde handelingen (zoals een vaginaal onderzoek) lijken een struikelblok.
Lage moedersterfte
Ook in België zijn er hiaten aan in de zorg. Zo rapporteerde 15% van de vrouwen dat er niet altijd toestemming werd gevraagd voor het uitvoeren van een vaginaal onderzoek. Verder gaf één op vijf van de vrouwen aan dat de communicatie vaak moeilijk verliep en dat ze te weinig betrokken werden bij de genomen beslissingen tijdens de zorg. Opvallend was ook dat slechts drie op vijf vrouwen zelf de houding mochten kiezen om te bevallen. Nog al te vaak worden vrouwen gedwongen plat op de rug te liggen tijdens de bevalling, terwijl dit juist de bevalling kan bemoeilijken en geen natuurlijke houding is (WHO, 2018).
De studie toont aan dat een relatief lage moedersterfte in Europa niet noodzakelijk gelijkstaat aan kwaliteitsvolle zorg. Kwaliteitsvolle zorg gaat immers ook over respectvolle zorg en gepast ingrijpen, enkel wanneer dat nodig is. Ook een duidelijke communicatie naar de vrouw en haar omgeving lijken vaak te ontbreken. Met de studie hopen de onderzoekers een eerste aanzet te geven tot het verbeteren van de geboortezorg in Europa, rekening houdend met de grootste noden en uitdagingen in elk land.
De studie, gecoördineerd door de Universiteit Gent, loopt momenteel nog steeds in België. Alle vrouwen die bevielen tussen maart 2020 en nu, kunnen de 15 minuten durende vragenlijst hier invullen. Meer informatie over de studie in België vind je hier. De tussentijdse resultaten van de studie werden gepubliceerd in de Lancet en vind je hier.
Referenties:
- WHO recommendations: intrapartum care for a positive childbirth experience. Geneva: World Health Organization; 2018. Licence: CC BY-NC-SA 3.0 IGO.
- IMAgiNE EURO: Data for action on quality of maternal and newborn care in 20 European countries during the COVID-19 pandemic. Lenka Beňová, Joy E. Lawn, Wendy Graham, Elise M. Chapin, Patience A. Afulani, Soo Downe, Tedbabe Degefie Hailegebriel, Ornella Lincetto, Emma Sack Lazzerini M
- Covi B, Mariani I et al.IMAgiNE EURO study group. Quality of facility-based maternal and newborn care around the time of childbirth during the COVID-19 pandemic: online survey investigating maternal perspectives in 12 countries of the WHO European Region. Lancet Reg Health Eur. 2022; 13100268s
