Met mRNA-technologie maakte een Amerikaanse groep onderzoekers een griepvaccin dat beschermt tegen alle twintig influenzavirusstammen. De onderzoekers bewezen de werkzaamheid al bij muizen en fretten. Hiermee komt een universeel griepvaccin in zicht.
Het griepvirus is een heel divers virus. Er bestaan twintig verschillende viruslijnen, die elk ook nog eens verschillende virusstammen bevatten. De huidige griepvaccins beschermen telkens tegen de vier viruslijnen die in dat bepaalde jaar het meest circuleren. Althans, dat is de bedoeling, want die inschatting moet natuurlijk gebeuren voordat het eigenlijke griepseizoen start, om de vaccins op tijd klaar te krijgen. Soms loopt het wel eens mis en blijkt toch dat een virusstam die niet in het vaccin zit veel besmettingen veroorzaakt. Dan kan de griep pandemische vormen aannemen.
Een vaccin maken dat tegen alle griepvarianten werkt, bleek tot nu toe bijzonder moeilijk. De huidige vaccins werken op hemagglutinine-eiwitten. Die binden op receptoren in het menselijk lichaam en bevorderen zo de infectie. De eiwitten verschillen bij alle twintig viruslijnen, zodat de vaccins weinig bescherming bieden tegen een influenzavirus met een hemagglutinine-eiwit waarvoor geen antilichaam in het vaccin zit.
Bescherming tegen sterfte
Met de mRNA-technologie slaagden Claudia Arevalo en haar team er nu in om een vaccin te maken dat representatieve hemagglutinine-moleculen van alle twintig virusvarianten bevat. Ze beschreven hun resultaat in het wetenschappelijke tijdschrift Science. Bij muizen en fretten lokte een vaccinatie antilichamen uit tegen elk van de twintig verschillende eiwitten in het vaccin. Ze bood bovendien bescherming tegen ernstige ziekte en sterfte door virussen met een veranderd hemagglutinine-eiwit.
‘In tegenstelling tot de klassieke griepvaccins, die werken met geïnactiveerde virussen, zijn mRNA-vaccins heel flexibel. Eén vaccin kan beschermen tegen veel verschillende doelvirussen. De productie is bovendien snel, goedkoop en gemakkelijk op grote schaal uit te rollen’, schrijven twee Canadese onderzoekers die niet aan de studie meewerkten in hetzelfde nummer van Science. ‘Met een dergelijk vaccin wordt het veel gemakkelijker om grieppandemieën te voorkomen. Maar het wordt wel tijd dat we de goedkeuringsprocedures aanpassen. Voor een vaccin tegen een virus dat nog niet onder de bevolking circuleert, zijn die namelijk niet duidelijk uitgewerkt.’
Bron: Science
