Een infectie met het mazelenvirus vermindert de weerstand tegen andere ziekten, en wist het 'geheugen' van het afweersysteem. Dat blijkt uit een Brits-Nederlands onderzoek bij kinderen tijdens een mazelenuitbraak die in 2013 plaatsvond.
Waar komt dit nieuws vandaan?
Mazelen is een gevaarlijke infectieziekte met potentieel ernstige complicaties, zoals, long- hersenontsteking en met een risico op overlijden van 1 op 1000. Daarnaast zijn er al langer aanwijzingen dat kinderen die mazelen met of zonder complicaties hebben doorgemaakt, nadien een hele tijd gevoeliger blijven voor andere infecties. Dit vermoeden werd nu onderzocht door Britse en Nederlandse onderzoekers in twee studies waarbij bloedstalen van 77 Nederlandse kinderen, die om religieuze redenen niet gevaccineerd waren, mazelen doormaakten.
Van deze kinderen werden bloedstalen onderzocht voor en nadat ze mazelen hadden doorgemaakt. In beide studies werden een hele reeks infectieziekten-specifieke antistoffen, die kinderen beschermen tegen een groot aantal verschillende infecties, geanalyseerd. De eerste studie gebruikte hiervoor een nieuwe techniek (VirScan), en stelde vast dat twee maanden na het doormaken van mazelen het aantal verschillende infectieziekten waartegen antistoffen gevonden werden verminderde met 11 tot 73% in vergelijking met ervoor. Het gaat vooral om geheugencellen van ons afweersysteem die ontstaan na een eerdere aanraking met ziektekiemen en normaal gezien een tweede aanval met dezelfde ziekteverwekkers verhinderen door heel gerichte antistoffen snel te produceren.
Na het doormaken van mazelen bleek een groot deel van aanwezige antistoffen verdwenen, alsof het immuunsysteem ‘gereset’ was naar een maagdelijke toestand
Deze vermindering van antistofdiversiteit werd niet vastgesteld bij de controlegroepen, mensen die tegen mazelen waren ingeënt of bij niet-gevaccineerde kinderen die mazelen niet hadden doorgemaakt. In de tweede studie deed men gelijkaardige vaststellingen: na het doormaken van mazelen bleek een groot deel van aanwezige antistoffen verdwenen, alsof het immuunsysteem ‘gereset’ was naar een maagdelijke toestand.
De auteurs stelden ook vast dat het mazelenvaccin zelf die ondermijning van de immuniteit niet veroorzaakte. De onderzoekers besluiten dat het doormaken van mazelen de natuurlijke weerstand minstens gedurende verschillende weken vermindert en schatten dat het maanden tot jaren kan duren vooraleer het immuunsysteem helemaal hersteld is.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
De studies hebben geen langetermijneffecten onderzocht, waardoor niet bekend is hoe lang het duurt vooraleer de immunologische afweer zich ‘herpakt’. Er zijn wel aanwijzingen dat de afweer opnieuw toeneemt, maar het is niet duidelijk of deze even divers is als voor de mazeleninfectie. De vaststellingen werden gecontroleerd in een dierenexperiment waarbij fretten, die vooraf gevaccineerd waren met het griepvaccin, naderhand besmet werden met een mazelenachtig virus. Dit zorgde voor een dramatische terugval in griep-antistoffen en een verhoogde gevoeligheid voor griep.
Mazelen is niet de enige infectie die het afweersysteem tijdelijk aantast. Ook andere virussen, waaronder hiv en het Epstein-Barr virus of EBV (dat klierkoorts veroorzaakt) verminderen de afweer tegen andere infecties gedurende langere tijd. Het grote verschil is wel dat dit fenomeen in geval van mazelen kan voorkomen worden met het mazelenvaccin, wat niet kan voor hiv en EBV, omdat er voor deze virussen simpelweg geen vaccins bestaan.
Conclusie
Nieuw onderzoek toont aan dat het doormaken van mazelen ernstiger gevolgen kan hebben dan de reeds gekende symptomen, het kan ook de natuurlijke afweer tegen andere infecties sterk verminderen. Na een mazeleninfectie blijken veel antistoffen tegen andere infecties tijdelijk uit het bloed verdwenen, het herstel kan maanden duren, waardoor men vatbaarder is voor andere infecties. De remedie: mazelen voorkomen door te vaccineren.
