Meer dan de helft van de kankerpatiënten bij wie de kwaadaardige cellen van de tumor zich verder verspreiden, heeft uitzaaiingen in de longen. Leuvense onderzoekers hebben ontdekt hoe dat komt.
Om uit te zoeken waarom dat zo is, bestudeerden onderzoekers van het lab van prof. Sarah-Maria Fendt (VIB-KU Leuven Centrum voor Kankerbiologie) de cellen van agressieve uitzaaiingen in de longen. Ze ontdekten dat er in de kankercellen sprake was van een alternatief translatieprogramma. Translatie is het proces waarbij onze genetische code als sjabloon wordt gebruikt om in cellen eiwitten te maken. Een verandering in het translatieprogramma resulteert in een reeks verschillende eiwitten waardoor kankercellen gemakkelijker in de longomgeving kunnen groeien.
In hun zoektocht naar wat dit alternatieve translatieprogramma bij agressieve uitzaaiingen in gang zet, vonden de onderzoekers in de longen van muizen en patiënten met borstkanker tot hun verrassing een zeer hoog niveau van het aminozuur aspartaat. Omdat dat niveau veel hoger was dan dat in de longen van muizen en patiënten zonder kanker, wees dit erop dat de beschikbaarheid van aspartaat belangrijk kon zijn voor de longmetastases.
Medicijnen
Toen ze ook dat verder onderzochten, ontdekten ze dat aspartaat niet door de kankercellen werd opgenomen zoals ze hadden verwacht, maar dat het een eiwit activeerde op het celoppervlak van kankercellen. De activatie van deze NMDA-receptor leidde tot een reeks van signalen die uiteindelijk de hypusinatie (activerende modificatie) van het eiwit eIF5A veroorzaakte. Dat bracht op zijn beurt een translatieprogramma op gang dat het vermogen van kankercellen vergroot om hun omgeving te veranderen en deze geschikter te maken voor agressieve groei.
Volgens Fendt suggereren de bevindingen dat aspartaat-gerelateerde signalen een veel voorkomend kenmerk kunnen zijn van kankercellen die in de longen groeien. Ze wijst er ook op dat er medicijnen beschikbaar zijn die zich kunnen richten op het mechanisme dat ze hebben geïdentificeerd en dat dit de basis kan vormen voor nieuwe behandelingen bij uitzaaiingen.
Via patienteninfo@vib.be kan iedereen vragen over dit en ander medisch georiënteerd onderzoek rechtstreeks bij VIB neerleggen.
