We slapen onze hersenen schoon

Slapen is nodig om de afvalstoffen in onze hersenen op te ruimen, blijkt uit een Amerikaanse studie

Slapen is nuttig. Niet alleen blijkt uit eerder onderzoek dat we door te slapen herinneringen beter opslaan en versterken. Nieuw onderzoek leert nu ook dat onze nachtrust nodig is om de afvalstoffen die zich tijdens de dag in onze hersenen ophopen, uit de weg te ruimen.

Vorig jaar werd ontdekt dat er in de hersenen een tot dan toe onbekend systeem actief is dat hersenvocht door het hersenweefsel pompt en op die manier afvalstoffen – zoals beta-amyloïde, verantwoordelijk voor de ziekte van Alzheimer – opruimt. Het is vergelijkbaar met het lymfatische systeem of lymfevatenstelsel dat afvalstoffen uit de rest van het lichaam verwijdert, maar dat in de hersenen niet werkt omwille van de bloed-hersenbarrière. Die controleert nauwkeurig welke stoffen er in en uit de hersenen gaan.

Uit nieuw Amerikaans onderzoek in Science blijkt nu dat het lymfatische systeem bijzonder actief is terwijl we slapen. Bij muizen blijkt het systeem tien keer meer activiteit te vertonen wanneer de beestjes slapen dan wanneer ze wakker zijn. Wellicht komt dat doordat onze hersenen overdag te druk bezig zijn met onder meer het verwerken van informatie. Je hersenen zijn dus ofwel wakker en bewust, ofwel in slaap en aan het opruimen.

Daarbij komt nog dat hersencellen tijdens het slapen zestig procent in volume afnemen, waardoor er meer ruimte vrijkomt tussen de cellen. Zo kan het hersenvocht de afvalstoffen efficiënter verwijderen. Die samentrekking gebeurt volgens de onderzoekers wellicht onder invloed van noradrenaline.
 

De bevindingen kunnen leiden tot nieuwe behandelingen voor neurologische aandoeningen, want die worden vrijwel allemaal veroorzaakt door een ophoping van afvalstoffen. (ev)