Electroceuticals hebben een lange geschiedenis in de geneeskunde (denk maar aan pacemakers en hoorimplantaten). Een van deze methoden staat op het punt om veelzijdiger te worden, om drastisch de zorg voor een scala aan afwijkingen te verbeteren.
Het apparaat zendt signalen naar de nervus vagus, een hersenzenuw die impulsen van de hersenstam naar de meeste organen heen en weer stuurt.
Nieuwe toepassingen van de nervus vagus stimulatie (VNS) zijn deels mogelijk gemaakt door onderzoek van Kevin Tracey en zijn collega’s van het Feinstein Institute for Medical Research. Ze hebben aangetoond dat de nervus vagus chemische stoffen afscheidt die helpen om het immuunsysteem te regelen. De afgifte van een specifieke neurotransmitter in de milt brengt de immuuncellen tot rust die betrokken zijn bij ontstekingen doorheen het lichaam. Deze bevindingen laten zien dat VNS kan helpen bij aandoeningen die niet gekenmerkt worden door verstoorde elektrische signalisatie, zoals bijvoorbeeld auto-immuunziekten en inflammatie-aandoeningen. Het zou een zegen voor deze patiënten zijn omdat bestaande geneesmiddelen vaak niet werken of serieuze bijwerkingen hebben. VNS is dan gemakkelijker te verdragen omdat het op een specifieke zenuw inwerkt terwijl geneesmiddelen vaak door het hele lichaam gaan en mogelijk meer weefsel kunnen verstoren dan enkel het weefsel dat behandeld moet worden.
Tot nu toe zijn studies naar ontstekingsgerelateerde toepassingen bemoedigend. VNS apparaten die ontwikkeld zijn door SetPoint Medical (mede opgericht door Tracey) hebben de veiligheid aangetoond bij menselijke onderzoeken naar gewrichtsreuma, wat pijnlijke en vervormde ontstekingen van de gewrichten veroorzaakt, en naar de ziekte van Crohn, wat ontstekingen van de ingewanden tot gevolg heeft. Bijkomend onderzoek naar allebei deze aandoeningen wordt momenteel uitgevoerd. De methode van electroceuticals wordt ook overwogen voor andere kwalen waar ontstekingen bij voorkomen zoals hart- en vaatziekten, het stofwisselingssyndroom en dementie. Het zou ook een uitkomst bieden voor auto-immuunziekten zoals lupus waarin de nervus vagus traag wordt. Het voorkomen van de afstoting van getransplanteerd weefsel is nog een andere mogelijke toepassing.
De meeste nervus vagus stimulatoren, waaronder de apparaten van Setpoint en hen die al gebruikt worden om epilepsie en depressie te behandelen, zijn implantaten. Artsen plaatsen het toestel meestal onder de huid onder het sleutelbeen. Draden van het implantaat wikkelen zich rond een tak van de nervus vagus en dienen het met regelmatige tussenpozen elektrische impulsen toe: de frequentie en andere kenmerken zijn geprogrammeerd via een externe magnetische staf. Vandaag de dag hebben implantaten een diameter van ongeveer 3,8 centimeter maar na verloop van tijd worden ze waarschijnlijk kleiner en gemakkelijker programmeerbaar.
Niet-invasieve, draagbare nervus vagus stimulatoren die bedoeld zijn om clusterhoofdpijnen en migraine te verminderen, zijn laatst goedgekeurd door de FDA, het Amerikaanse geneesmiddelenagentschap, ondanks dat het niet zeker is hoe nervus vagus stimulatoren helpen met deze aandoeningen. De draagbare apparaten dienen milde elektrische schokken toe aan de zenuw door de huid op de nek of door het oor.
De nervus vagus is niet de enige zenuw waar nieuwe methodes van electroceuticals op mikken. Eind 2017 keurde de FDA ook een niet-geïmplanteerd toestel goed dat de langzame afname van opioïden (sterke pijnstillers) gemakkelijker maakt door signalen door de huid achter het oor naar takken van de schedelzenuwen en de zenuwen die bij het achterhoofd liggen te sturen. Het apparaat werd goedgekeurd door de FDA nadat 73 patiënten die leden aan de ontwenning van opioïden een vermindering van de symptoomsterkte zagen van minstens 31%.
De kosten van implantaten en operaties belemmeren de wijdverspreide aanname van VNS-therapie, hoewel dat probleem zou moeten afnemen als de technologie zich verspreidt. Maar de kosten zijn niet de enige uitdaging. Onderzoekers moeten nog meer weten over de manier waarop VHS een effect heeft bij elke aandoening en wat de beste manier is om het optimale stimulatiepatroon te bepalen voor individuele patiënten. Het is ook mogelijk dat de impulsen die op de nervus vagus gericht zijn een negatief effect hebben op de omringende zenuwen.
Desalniettemin, omdat meer studies en experimenten de mechanismes en effecten onder de loep nemen, zullen VNS en andere electroceuticals uiteindelijk een grotere reeks van chronische ziekten beter kunnen aanpakken. Op deze manier moeten mogelijk miljoenen patiënten geen medicijnen meer innemen.
