Buitenshuis mondmaskers dragen is een andere kwestie dan binnenshuis. Bij recente grote manifestaties werden weinig mensen besmet. Er is overweldigend veel bewijs dat covid-19 in de openlucht slecht verspreidt.
Waar komt dit nieuws vandaan?
Buitenshuis is een mondmasker dragen niet verplicht, tenzij lokale besturen er anders over beslissen. Zo is een mondmasker wel verplicht in de winkelstraten van Leuven, in de hele binnenstad van Mechelen, Lier, Hasselt, Kortrijk en Brugge. Aan de zee geldt de mondmaskerplicht op de dijk en in sommige kustgemeenten ook in het centrum. De verplichting werd vrijwel meteen teruggeschroefd voor personen die intensief sporten buitenshuis, omdat een mondmasker de ademhaling bemoeilijkt.
De mondmaskerplicht verschilt niet alleen van stad tot stad, maar ook van land tot land en zelfs tussen internationale gezondheidsinstanties. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stelde bij het begin van de coronapandemie dat mondmaskers geen zin hebben buiten een niet-medische setting. Op 6 april veranderde de WHO het geweer van schouder, toen bleek dat sommige personen niet ziek worden van het virus terwijl ze toch besmet zijn en het virus kunnen verspreiden. Een tweede aanpassing volgde nadat de quarantainemaatregelen versoepeld werden: een mondmasker zou vanaf dan wel zinvol zijn in de buitenlucht wanneer de afstandsregel niet gerespecteerd kan worden.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Besmettingen met het coronavirus gebeuren zo goed als steeds binnen. Dat is logisch, want de overdracht gebeurt hoofdzakelijk via hoesten, niezen en handcontact. Een andere besmettingsroute verloopt via aerosol (ademhalen, spreken, zingen), vooral in slecht geventileerde ruimten.
In de eerste maanden van de pandemie was het niet bekend of een mondmasker voor burgers zin had, omdat er weinig onderzoek over bestond. Nu is er meer en meer onderzoek over het nut van mondmaskers voor burgers.
Chinese onderzoekers konden voor 318 ‘outbreaks’ van SARS-CoV-2 in de eerste maanden van de epidemie de ontsmettingsbron opsporen en brachten deze onder in zes categorieën: thuis, transport, voedsel, entertainment, shopping en diversen. De meeste personen werden binnenshuis (de meeste in appartementsgebouwen) besmet, gevolgd door het openbaar vervoer, in een restaurant of supermarkt. Van de 7.324 gedocumenteerde gevallen waarvan de onderzoekers de besmettingshaard kenden, konden ze slechts één toewijzen aan een besmetting in open lucht: een 27-jarige man raakte geïnfecteerd nadat hij buitenshuis had staan praten met een besmet persoon die was teruggekeerd uit Wuhan.
De auteurs stellen dat transmissie van het coronavirus buitenshuis niet uitgesloten is, maar dat het uiterst zeldzaam is. Bijna alle personen worden ‘indoor’ besmet.
Conclusie
Een mondmasker dragen in de buitenlucht is waarschijnlijk weinig zinvol. Chinees onderzoek dat de besmettingsbron kon traceren voor 7.324 gevallen, stelde één overdracht in openlucht vast. Op drukke plaatsen buitenshuis, zoals winkelstraten of markten, kan een mondmasker enig nut hebben. Op plaatsen waar weinig volk is, is het echter zinloos.
