De aloude mythe ‘eten voor twee’ tijdens de zwangerschap wordt gelukkig reeds lang in vraag gesteld. Nieuw onderzoek waarschuwt dat een te grote gewichtstoename bij de moeder mogelijk leidt tot een hoger risico op diabetes bij de kinderen.
Chinese onderzoekers bestudeerden gegevens van 905 vrouwen voor en tijdens hun zwangerschap en van hun kinderen op de leeftijd van 7 jaar. Het gewicht van de vrouwen voor de zwangerschap werd bevraagd en het gewicht voor de bevalling werd gemeten. Vroeg- en laatgeboren baby’s werden uitgesloten van verdere opvolging.
De kinderen werden op de leeftijd van 7 jaar onderworpen aan verschillende onderzoeken: bloeddruk, gewicht, lengte, buik- en heupomtrek werden gemeten en het vetpercentage werd geschat met behulp van huidplooimetingen. Verder werd een orale glucosetolerantietest (OGTT) uitgevoerd: hierbij neemt het kind een suikerdrankje in, en worden in de 2 uur nadien de suiker- en insulinewaarden gecontroleerd. De onderzoekers hielden rekening met beïnvloedende factoren, zoals de lengte van de kinderen, BMI voor de zwangerschap, hoge bloeddruk en eventuele diabetes bij de moeder.
Volgens de Amerikaanse richtlijnen voor gewichtstoename in de zwangerschap kwam 17,2 procent van de vrouwen te weinig en 41 procent te veel gewicht bij. 41,8 procent van de zwangere vrouwen kwam volgens de aanbevolen richtlijnen bij. In vergelijking met de groep met een normale gewichtstoename, bleken de kinderen van de vrouwen die te veel bijkwamen groter (gemiddeld 124 cm vs. 125 cm) en zwaarder (gemiddeld 22,6 kg vs. 24,5 kg). Ook hadden ze een hoger vetpercentage, grotere buikomtrek, hogere bloeddruk en vaker tekenen van insulineresistentie. Dit laatste betekent dat hun lichaam minder goed op insuline reageert en hierdoor minder goed suiker kan verwerken, waardoor de kinderen mogelijk meer risico hebben om diabetes (suikerziekte) te ontwikkelen.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
De resultaten van dit onderzoek liggen in dezelfde lijn met voorgaand onderzoek naar gewichtstoename bij zwangere vrouwen en de gezondheidseffecten bij kinderen. Een belangrijke vaststelling is het verband tussen een overmatige gewichtstoename bij de moeders en insulineresistentie en hoge bloeddruk bij de kinderen, onafhankelijk van eventueel overgewicht bij de vrouwen voordien of de suikerwaarden in de zwangerschap.
"Er spelen ongetwijfeld andere factoren mee, zoals een minder gezonde levensstijl van de moeders. Jonge kinderen worden fel beïnvloed door het gedrag van hun ouders en kiezen bijvoorbeeld niet welke voeding hun gezin eet"
Omdat het hier een observationeel onderzoek betreft, kunnen er geen harde bewijzen gevonden worden. Er spelen ongetwijfeld andere factoren mee, zoals een minder gezonde levensstijl van de moeders. Jonge kinderen worden fel beïnvloed door het gedrag van hun ouders en kiezen bijvoorbeeld niet welke voeding hun gezin eet. Verder kunnen we de resultaten van deze studie niet zomaar toepassen op onze populatie, omdat een Chinese levensstijl verschilt van onze westerse levensstijl. Ten slotte is insulineresistentie bij kinderen niet per se een voorbode van diabetes.
Uit voorgaand onderzoek is reeds gebleken dat de energiebehoefte van een vrouw tijdens de eerste 6 maanden van haar zwangerschap waarschijnlijk niet verandert. De Britse NICE-richtlijnen geven concrete, wetenschappelijk gefundeerde adviezen en raden aan om enkel tijdens de laatste 3 maanden van de zwangerschap 200 kcal per dag extra in te nemen. Verder is een gevarieerd eetpatroon volgens de omgekeerde voedingsdriehoek en voldoende beweging van groot belang. Op de website van UZ Leuven staat een handige tool die op basis van de huidige BMI de optimale gewichtstoename in de zwangerschap bepaalt.
Conclusie
Deze studie bewijst niet dat een overmatige gewichtstoename bij de moeder sowieso leidt tot diabetes bij de kinderen. Anderzijds is een gezonde levensstijl tijdens de zwangerschap van groot belang voor hun gezondheid. Om de baby een gezonde start mee te geven, kan de moeder dus best haar eigen eet-, beweeg- en leefgewoonten optimaliseren.
