Grond is een essentiële hulpbron om aan menselijke behoeften als voeding, vezels, schone lucht en water te voldoen. Helaas is de bodem geen onuitputbare bron. Menselijke activiteit en veranderingen in het landgebruik, leiden tot een toenemende hoeveelheid bodemverlies. Dat leidt er weer toe dat het recyclingsysteem van de natuur verslechtert en de productiviteit van het land vermindert. Wereldwijd heeft dat een negatieve invloed op het welzijn van de mens.
"Het bodemverlies was door ontbossing voor landbouwdoeleinden met 2,5% toegenomen tussen 2000 en 2012"
Wetenschappers van de Universiteit van Bazel brachten gedetailleerd in kaart wat de effecten van ons landgebruik zijn tussen 2001 en 2012. Het bleek dat er in die periode gemiddeld 35,9 miljard ton grond per jaar verplaatst was door water (voornamelijk regen). Het bodemverlies nam met 2,5 procent toe tussen 2000 en 2012 door de ontbossing voor landbouwdoeleinden.
De erosie van de bodem gebeurt niet gelijkmatig. Gemiddelde tot hoge bodemerosie beïnvloedt 9,3 procent van het aardoppervlakte. Dat overschrijdt de aanvaardbare bodemerosiegrens van 6,1 procent van het landoppervlak, of ongeveer 7,5 miljoen vierkante kilometer.
De grootste toename van bodemverlies vindt plaats in Sub-Sahara-Afrika, Zuid-Amerika en Zuidoost-Azië. Dat betekent dat landen die economisch het minst ontwikkeld zijn, het meest te maken krijgen met de bodemerosie.
Zuid-Amerika steekt Afrika naar de kroon met een geschatte toename van bodemerosie van meer dan 10 procent in 2012 ten opzichte van 2000. Dit lijkt voornamelijk veroorzaakt te zijn door ontbossing en de grote uitbreiding van akkerbouw in Argentinië (41,6 procent van het grondgebied is akkerbouw), Brazilië (19,8 procent), Bolivia (37,8 procent) en Peru (5,9 procent). In dezelfde periode steeg bodemerosie in Afrika met 8 procent, vooral in de landen die op de evenaar liggen.
De grootste en meest geërodeerde regio's zijn in China (0,47 miljoen km2, 6,3 procent van het landoppervlak van het land), Brazilië (0,32 miljoen km2 of 4,6 procent het landoppervlak van het land) en Afrikaanse equatoriale gebieden (0,26 miljoen km2, 3,2 procent van de regio).
Bodemerosie terugdringen
Bodemerosie kan worden teruggedrongen als bodembeschermingsmaatregels worden getroffen in de landbouw. De studie schat dat die maatregels, indien correct toegepast, meer dan een miljard ton grond kunnen sparen per jaar. Momenteel worden de beschermingsmaatregels op 15,3 procent van de akkergrond wereldwijd toegepast, waarmee zo’n 7 procent bodemerosie wordt verminderd.
