Bij verschillende schildpadsoorten wordt het geslacht bepaald door de temperaturen waarbij de eieren worden uitgebroed. Warmere omgevingen leiden tot meer vrouwtjes, koelere tot meer mannetjes. Maar door in het ei rond te wiebelen en er andere temperaturen in op te zoeken, kunnen embryo’s hun geslacht voor een deel zelf beïnvloeden. Dat blijkt uit onderzoek van biologen aan de Chinese Academy of Sciences.
Thermoregulatie bepaalt geslacht
Wetenschappers hadden eerder al gezien dat reptielembryo’s in hun ei kunnen bewegen voor thermoregulatie, maar ze wisten nog niet dat die beweging een impact heeft op het geslacht van de embryo’s. Om dat te achterhalen, stelden de biologen eieren van Chinese driekielschildpadden bloot aan verschillende temperaturen, zowel in het laboratorium als in vijvers buiten het lab.
Bij de helft van de eieren dienden de onderzoekers eerst een chemische stof toe. De stof schakelde de temperatuursensoren van de embryo’s uit, waardoor ze niet meer op de omgevingstemperatuur konden reageren. Het geslacht van die embryo’s werd dus uitsluitend door de omgevingstemperatuur bepaald. Afhankelijk van de omgevingstemperatuur kwamen uit die eieren ofwel vrijwel allemaal mannetjes ofwel allemaal vrouwtjes.
De embryo’s die geen stof kregen en dus wel konden reageren op nesttemperaturen, verplaatsten zich in hun eieren. De onderzoekers vonden daarbij dat de bewegende embryo’s werden blootgesteld aan temperatuurverschillen tot wel 4,7°C. Een verschil groter dan 2°C kan het geslacht al sterk beïnvloeden. Bij die groep waren de geslachtsverhoudingen veel meer in balans. De helft van de schildpadden waren mannetjes, de andere helft vrouwtjes.
De gevolgen van klimaatopwarming
Door te bewegen beschermen de embryo’s zich tegen extreme temperaturen van buitenaf. Dat helpt reptielen om de verhouding tussen mannetjes en vrouwtjes te reguleren. Het kan verklaren hoe onder meer schildpadden hun soort in stand wisten te houden in historisch warme periodes.
Hoewel de schilpadden controle hebben over hun geslacht, beschermt de techniek hen mogelijk niet voldoende tegen de huidige klimaatopwarming. De onderzoekers voorspellen dat de opwarming zal leiden tot overwegend vrouwelijke schildpaddenpopulaties.
