De microbiële samenstelling van de ondergrond weerspiegelt het klimaat van vijftig jaar geleden.
Planten en dieren passen zich aan als hun omgeving verandert – en in het extreemste geval sterven ze uit. Maar tussen de eerste omslag in het leefmilieu en het nieuwe evolutionaire evenwicht van de flora en fauna zit een vertraging, die vaak jaren tot decennia kan duren.
Amerikaanse en Chinese wetenschappers hebben nu aangetoond dat dit niet alleen geldt voor planten en dieren, maar ook voor bacteriën. Na grondige analyse van bodemstalen uit de hoogvlakte van Tibet en van stalen uit Noord-Amerikaanse grond, concludeerden ze dat de aanwezige bacteriën het klimaat van ruwweg vijftig jaar geleden weerspiegelen. Sterker, de klimatologische omstandigheden van een halve eeuw terug bleken een betere voorspeller voor de bacteriologische samenstelling van de stalen dan de omstandigheden van vandaag.
Dat betekent ook dat als de klimaatopwarming vandaag abrupt zou stoppen (wat zuivere wishful thinking is), de evolutie van de bodembacteriën – althans het klimaatgedreven deel – nog ettelijke decennia zou doorgaan. Volgens de onderzoekers zal de microbiologische bodemdiversiteit dus sowieso toenemen de komende tientallen jaren, wat er ook gebeurt.
Deze evolutie-met-vertraging zou een gevolg zijn van een effect dat biologen ‘uitstervingsschuld’ noemen. Daarbij is een leefomgeving dusdanig veranderd dat een organisme er eigenlijk niet meer comfortabel in kan leven en zichzelf voortplanten. Toch duurt het nog jaren tot decennia voordat het effectief is verdwenen.
