Als je aan composteren denkt, stel je je aardappelschillen, eierschalen en grasresten voor. Minder bekend is dat het ook perfect mogelijk is met overledenen: humusatie. De ondubbelzinnig getitelde documentaire Compostez-Moi, te zien op Docville, onderzoekt in de verschillende methodes in binnen- en buitenland.
In België zijn er twee uitvaartmethodes mogelijk: crematie en begraving. Maar een groeiende groep mensen wil humusatie als derde optie mogelijk maken. Regisseur Gazelle Gaignaire brengt hun in beeld in Compostez-Moi. Zo werken onderzoekers van de Université de Louvain aan een proefproject met varkens. De kadavers worden ondiep begraven en bedekt met onder meer gras, bladeren en houtsnippers. Na een paar maanden zijn de lichamen omgevormd tot perfect bruikbare humus.
Het lijkt vanzelfsprekend dat zo’n ecologisch verantwoorde aanpak binnen de kortste keren gelegaliseerd wordt, en in enkele Amerikaanse staten is dat al zo. Maar de materie ligt zo gevoelig en de wetgeving is zo stug, dat het nog jaren kan duren voordat een wetswijziging er bij ons komt.
Een van de grootste voorvechters in België is Cléo Duponcheel, een Waalse begrafenisonderneemster die niets dan voordelen ziet in dit ecologische proces. Ze neemt ons mee naar het Verenigd Koninkrijk, waar Rosie Inman-Cook met veel passie een natuurkerkhof leidt waar onder elke boom een persoon begraven ligt in een bos. In Frankrijk brengt de organisatie Humo Sapiens het idee aan de man bij beleidsmakers, en het Duitse bedrijf Mein Erde werkte dan weer een tussenoplossing uit: humusatie ín de kist. Oprichter Pablo Metz is ervan overtuigd dat het procedé in zo’n gecontroleerde omgeving sneller goedgekeurd zal worden.
Gaignaire reist ook mee met Cléo Duponcheel naar Seattle, waar een congres over het thema plaatsvindt. Seattle is een voorloper op het vlak van menselijke compostering en enkele nabestaanden vertellen hoe ze troost putten uit het feit dat bloemen en planten welig tieren op een stukje grond dat verrijkt werd dankzij de vruchtbare aarde van hun geliefde.
Duponcheel is ervan overtuigd dat zij zelf, weliswaar nog een kwieke dertiger, na haar overlijden zal gecomposteerd worden. Laten we hopen voor de humusatiegemeenschap dat het niet zó lang meer duurt.
Gazelle Gaignaire, Compostez-Moi. Te zien op 30 maart op het documentaire filmfestival Docville in Leuven. Alle info op docville.be
