De favoriete zeeroutes van invasieve soorten

Druk scheepverkeer brengt steeds makkelijker plant- en diersoorten naar onbekend terrein. Wetenschappers maakten een kaart van watergebieden met een verhoogd risico op toekomstige invasies. Weinig verrassend is dat bedrijvige havens populair zijn onder invasieve soorten, maar de drukke Noordzee blijft enigszins buiten schot.

In sommige regio’s, zoals de baai van San Francisco, worden jaarlijks verschillende uitheemse soorten ontdekt. Exotische dieren en planten reizen met een schip mee, vastgemaakt aan de scheepsromp of verborgen in het ballastwater. Aangekomen in een nieuwe omgeving kunnen de exoten in het slechtste geval inheemse soorten verdringen. De economische schade voor de mens, in sectoren gaande van visserij tot toerisme, loopt jaarlijks op tot 7 miljard euro wereldwijd, aldus een WWF-rapport uit 2009. Een mogelijke oplossing is ballastwater “reinigen”, bijvoorbeeld met filters of chemicaliën, maar dat kost tijd en geld.

Volgens dit onderzoek, verschenen in Ecology Letters, kent de haven van Singapore het grootste risico op een invasie van exoten. Daarna volgen het Suez-kanaal en de haven van Hong Kong, niet toevallig scheepvaartknooppunten in warme wateren. Meer schepen betekent meer bezoekers en warm water vergroot de kans op overleven. Daarom dat havens aan onze drukke maar koude Noordzee in de top 20 van bedreigde regio’s ontbreken. Exoten hier komen meestal van de Noord-Amerikaanse oostkust.

De onderzoekers, verbonden aan de universiteiten van het Engelse Bristol en Duitse Oldenburg, gebruikten data van bijna 2,9 miljoen scheepsreizen in 2007 en 2008. Aan de hand van de vaarroute en wateromstandigheden schatten de wetenschappers in of een meereizende soort de tocht kan overleven en een populatie kan opbouwen. Dat gebeurt weinig maar door het drukke scheepverkeer lopen de cijfers toch op. (tn)