De voorvader van alle zoogdieren

Klein, harig en met een staart. Zo zag het eerste zoogdier met placenta er uit. Het diertje is de verste gemeenschappelijke voorouder van zowat alle zoogdieren – op de buideldieren en de enkele zoogdieren die eieren leggen na.

Het dier at waarschijnlijk insecten, woog tussen 6 en 245 gram en leefde in het vroege Paleoceen, net na het Krijt, zo’n 200.000 tot 400.000 jaar nadat de meeste dinosaurussen het loodje legde.

Amerikaanse onderzoekers ‘ontdekten’ dit allereerste zoogdier, en beschrijven het deze week in Science. Niet dat er een skelet werd gevonden. De wetenschappers puzzelden in de eerste plaats een stamboom van de placenta-zoogdieren in elkaar. Onder andere door de sterkst aanwezige kenmerken van zoogdieren te combineren reconstrueerden ze tenslotte deze hypothetische voorvader.

De stamboom bevestigt het “explosieve model” dat stelt dat placenta-zoogdieren de wereld veroverden nadat de meeste dinosauriërs waren uitgestorven, 66 miljoen jaar geleden. Vanaf de jaren 1990 werd die theorie in twijfel getrokken door genetisch onderzoek dat een grotere ouderdom suggereerde. Onterecht, volgens deze nieuwe studie.

Om tot hun resultaten te komen bestudeerden de wetenschappers van de Stony Brook University 4.500 genetische en anatomische eigenschappen van 86 fossiele en levende zoogdieren. De onderzoekers bouwden enkel een stamboom voor zoogdieren met placenta. De kleine groep buideldieren en eierleggende zoogdieren die vooral leven in Australië en omliggende eilanden werden er niet in opgenomen. Zij delen wel een gemeenschappelijke voorouder met de placenta-zoogdieren. (tn)