Diepzeevissen bevatten meer kwik

Vissen die hun voedsel dieper in de oceaan zoeken, hebben meer kwik in hun lijf dan vissen die aan het oppervlak foerageren. Dat komt omdat organisch kwik in goed verlicht oceaanwater wordt afgebroken, terwijl het dieper in de oceaan door anaerobe organismen net wordt geproduceerd.

Kwik komt in de atmosfeer door verbranding van vooral afval en fossiele brandstoffen (voornamelijk steenkool). Dat anorganische kwik slaat neer in de oceanen, waar anaerobe organismen het verwerken tot methylkwik, de organische variant. Dat accumuleert vervolgens in de voedselketen: van bacteriën naar plankton, naar grote ongewervelden, en van daar naar grotere vissen en uiteindelijk ook naar ons bord.

Amerikaanse oceanologen stelden een aantal jaar geleden al vast dat roofvissen die hun voedsel dieper in de oceaan zoeken, zoals de koningsvis en zwaardvis, meer kwik bevatten dan oppervlakkig foeragerende vissen, zoals de geelvintonijn en goudmakreel. Een verklaring daarvoor hadden ze destijds niet. Daarom bestudeerden de onderzoekers nu meer in detail hoe het kwik zich in het oceaanwater gedraagt.

Ze ontdekten dat tot tachtig procent van het methylkwik in oppervlaktewater wordt afgebroken onder invloed van zonlicht, terwijl een grote hoeveelheid van het organische kwik door anaerobe bacteriën in zuurstofarme dieptes wordt gevormd. Op die manier ontstaat een enorm verschil in kwikconcentraties hoger en lager in de oceaan, waardoor vissen die hun voedsel dieper halen ook meer kwik bevatten. Het resultaat van hun studie verschijnt deze week in Nature Geoscience.

In België en Nederland heeft ongeveer een kwart van alle kinderen een onveilige hoeveelheid kwik in het lichaam. De belangrijkste bron is vervuilde vis. Het lichaam kan kwik niet oplossen, waardoor de giftige stof zich geleidelijk opstapelt. Kwikvergiftiging kan leiden tot allerlei ziektes en weefselbeschadiging. (kv)