Gefluit en gefluister

Ratten hebben elkaar heel wat te vertellen, schrijft de Pools-Canadese psycholoog Stefan Brudzynski in Current Opinion in Neurobiology, maar omdat ze zich voornamelijk van ultrasone geluiden bedienen hebben we apparatuur nodig om hun uitlatingen op te nemen en te analyseren.

In de afgelopen decennia raakte Brudzynski heel bedreven in het ontcijferen van het rattentaaltje. De frequentie blijkt van doorslaggevend belang: langdurige, monotone geluiden rond de 22 kHz wijzen gewoonlijk op gevaar, korte geluidjes van om en bij de 55 kHz drukken dan weer tevredenheid uit.

De geluiden hebben duidelijk invloed op soortgenoten, die respectievelijk verstijven of dichterbij komen wanneer ze de geluiden opvangen. Sterker nog, toonde Brudzynski aan: de hersenactiviteit na het horen en bij het zelf produceren van de geluiden is in grote lijnen vergelijkbaar.

In Behavioral Ecology vraagt de Australische biologe Monica Gagliano zich af of planten soms iets gelijkaardigs doen. Dat ze elkaar via chemische stoffen waarschuwen voor droogte of vraatzuchtige insecten was al geweten, maar misschien kunnen ze dat via klanken ook, speculeert ze.

‘Planten maken wel degelijk geluiden, en het is bekend dat trillingen van de grond of de vloeistof rondom de wortels de groei beïnvloeden,’ reageert de Nederlandse gedragsbioloog Carel ten Cate. ‘Dat ze ook via geluiden zouden communiceren is intrigerend, maar voorlopig niet bewezen.’

Het afspelen van opgenomen plantengeluiden brengt mogelijk uitkomst, suggereert hij. Zo zou kunnen worden aangetoond dat een plant reageert op door soortgenoten gecreëerde luchttrillingen. (tv)