Ga er niet van uit dat een wespensteek altijd van een vrouwelijke wesp komt. Met hun scherpe geslachtsdelen kunnen ook mannetjeswespen steken.
Beeld: Current Biology/Sugiura et al.
In tegenstelling tot vrouwelijke wespen hebben de mannetjes geen angel met gif om zich te verdedigen, maar een pseudo-angel die bestaat uit twee genitale stekels. De mannetjes van een aantal wespensoorten gebruiken die stekels als wapen tegen roofdieren, blijkt uit een experiment aan de Kobe Universiteit in Japan. Dat verdedigingsmechanisme was nooit eerder beschreven. De onderzoekers zetten het experiment op nadat een van hen tijdens een ander onderzoek gestoken werd door een mannetjeswesp.
In het experiment werden zeventien mannelijke wespen (Anterhynchium gibbifrons) samengezet met hun natuurlijke vijanden, de Japanse boomkikker (Dryophytes japonica) en vijverkikker (Pelophylax nigromaculatus). 35 procent van de wespen kon zichzelf fel genoeg verzetten met hun scherpe genitalia tegen de boomkikker. Die wespen overleefden het experiment. Geen enkele mannetjeswesp overleefde de strijd met de zwartgevlekte vijverkikker.
De onderzoekers herhaalden het experiment met mannelijke wespen waarbij de stekels verwijderd waren. Deze wespen legden allemaal het loodje tegen de Japanse boomkikker, waaruit de onderzoekers konden afleiden dat genitale stekels een verdedigende functie hebben.
Vrouwelijke wespen deden het beter tegen de boomkikker: slechts de helft van hen werd überhaupt aangevallen door de kikkers en bijna negentig procent overleefde de aanval. Tegen de vijverkikker konden de vrouwtjes niet op. Die kikker is beter bestand tegen wespensteken dan de boomkikker.
De scherpe genitale stekels van mannetjeswespen zijn een van de weinige voorbeelden waarbij dieren hun geslachtsdelen defensief gebruiken. Onder meer de mannetjes van enkele pijlstaartmotsoorten gebruiken die tactiek: ze produceren ultrasone geluiden met hun geslachtsdelen om de echolocatie van vleermuizen te verstoren.
