Grazen voor meer toendraplanten

De opwarming van de aarde is nefast voor de diversiteit van de plantensoorten in het toendragebied, een klimaatzone aan de rand van het poolgebied. Nieuw onderzoek toont echter aan dat grazende zoogdieren deze veranderingen kunnen tegengaan.

De logica dicteert dat de diversiteit in de vegetatie van de toendra afneemt door de opwarming van de aarde. De verhoogde competitie zorgt namelijk dat de grotere planten in aantallen toenemen terwijl de kleinere planten geen kans krijgen en dus verdwijnen. Een opwarmend klimaat is dus logischerwijze nefast voor de diversiteit van de toendraplanten. Maar er spelen ook andere factoren een rol, zoals de aanwezigheid van nutriënten of voedingsstoffen en grazende dieren.

Onderzoekers van de Umea Universiteit van Zweden kwamen op het idee om de impact van grazende zoogdieren en het toevoegen van voedingsstoffen in de toendra te bestuderen. Ze probeerden te onderzoeken of grazende dieren een rol speelden in de afname van de biodiversiteit van de toendravegetatie bij verhoogde temperaturen. De onderzoekers verwarmden een wei met toendraplanten in een afgesloten serre mét en zonder rendieren en woelmuizen. Op die manier konden ze het verschil zien tussen de plantengroei met én zonder de dieren.

Uit het onderzoek bleek dat de dieren een positief effect hadden op de diversiteit (zie bovenstaande figuur). Op zowel de begraasde weides die niet aangereikt werden met nutriënten (‘unfertilized’) als de weides die wel aangereikt werden (‘fertilized’) steeg de soortendiversiteit in de verwarmde serres t.o.v. de niet-verwarmde serres. Zonder de grazers nam de soortendiversiteit anderzijds net af bij opwarming van de serres (‘exclosed’). Door het opeten van grotere planten die de lichtinval belemmeren, zorgen de dieren namelijk dat de kleinere plantjes een kans krijgen en er dus minder competitie is. Op die manier zorgen de dieren dus dat er in totaal meer toendraplanten kunnen overleven, wat de negatieve invloed van de opwarming tegengaat.