Hoe mosselen de golven overleven

De baarddraden van een mossel zijn niet stevig genoeg om aan de ruwe zee te weerstaan. Het weekdier heeft daarvoor wel een andere oplossing: de energie van de golven absorberen.

Dankzij zijn baard- of byssusdraden kan een mossel aan stenen, scheepsrompen of andere oppervlakten hangen. Zo heeft het dier meer bewegingsruimte om eten te bemachtigen. Maar er hangt ook een nadeel aan vast: voor de echt ruwe zee zijn zowel de aanhechting als de draden niet stevig genoeg, en de golven zouden de weekdieren in feite moeten wegspoelen. Hoe komt het dan dat de mossel toch blijft plakken? Doordat de byssusdraden de energie van de golven absorberen. Tot die vaststelling kwamen Amerikaanse wetenschappers na een reeks computersimulaties en experimenten in de haven van Boston.

De byssusdraden, die bestaan uit een proteïne die lijkt op collageen, zijn opgedeeld in een stuk met hard materiaal en een stuk met zacht materiaal. Het zachte gedeelte maakt zo’n twintig procent van de draad uit en bevindt zich het dichtst bij de mossel. Die 80-20-verhouding is ideaal om de energie van een sterke stroming of grote golven te absorberen. Het zachtere deel vertraagt de bewegingen van de mossel in de golven zodat het weekdier minder kans loopt om op de rotsen te pletter te slaan. De draden kunnen dynamische krachten weerstaan die tot negen keer sterker zijn dan de uitgeoefende energie.

De ontdekking kan van belang zijn in domeinen waar energieabsorptie noodzakelijk is. Zo zou de nieuwe kennis kunnen dienen voor architectuur in aardbevingsgebieden. Het onderzoek werd gevoerd aan het Massachusetts Institute of Technology en verscheen in Nature Communications. (tn)