Hommelbijen: de hoogvliegers van het dierenrijk

Uit labtests blijkt dat hommelbijen hoger dan de Mount Everest kunnen vliegen. De lage luchtdichtheid compenseren ze door de hoek van hun vleugelslagen te vergroten.

De hommelbij heeft geen al te beste reputatie als het op haar vliegkunsten aankomt. Niet toevallig heet het insect in het Engels bumblebee – letterlijk ‘stuntelbij’. Toch werd de soort al gespot op bloemen hoog in het Himalayagebergte, op ongeveer 5.600 meter. Een huzarenstukje, als je weet dat de ijle lucht het bijna onmogelijk maakt om op zulke hoogtes te vliegen.

Hoe hoog kan zo’n hommel dan wel gaan, vroegen onderzoekers van de University of California zich af. Daarom creëerden ze in het lab een kamertje waar ze de luchtdichtheid konden aanpassen, om zo grote hoogte te simuleren.

Uit het experiment, beschreven in het vakblad Biology Letters, blijkt dat hommels gemiddeld tot 7.500 meter hoogte kunnen vliegen. Sommige exemplaren halen zelfs de 9.000 meter-grens, wat hoger is dan de Mount Everest (8.848 meter).

Wijdere vleugelslagen

De wetenschappers hadden verwacht dat de bijen die klus zouden klaren door aan een hogere frequentie met hun vleugels te slaan. Maar dat bleek niet het geval. Wel overwonnen ze de ijle lucht door met hun vleugelslagen een scherpere hoek te maken.

Toch zul je in werkelijkheid nooit hommels rond de top van de Everest zien klapwieken. Enerzijds omdat ze daar niets te zoeken hebben, want stuifmeel is er niet te bespeuren. Anderzijds omdat er op dergelijke hoogte veel te weinig zuurstof in de lucht zit.

Hommels zijn trouwens niet de enige dieren die opvallend hoog kunnen vliegen. Twee jaar geleden werden enkele Indische ganzen met een gps uitgerust toen ze, op weg van China naar India, het Himalayagebergte doorkruisten. Daaruit bleek dat de vogels ruimschoots de grens van 7.000 meter overschrijden. En termieten kunnen dan weer overleven op zo’n 6.000 meter hoogte. (adw)