IJsberen hebben honger

IJsberen verbruiken meer energie dan gedacht, melden Amerikaanse wetenschappers in het vakblad Science. Het onderzoek helpt te begrijpen hoe smeltend zee-ijs de dieren in de problemen kan brengen.

IJsberen leven in uitgestrekte territoria van duizenden vierkante kilometer, waarin ze op het zee-ijs jagen op zeehonden. Ze wisselen periodes van overvloed af met vasten. Maar hoeveel energie het ijsberenbestaan precies vergt, was tot dusver niet precies bekend.

Amerikaanse wetenschappers rustten negen ijsberen op de Beaufortzee ten noorden van Canada en Alaska uit met een gps, camera en bewegingssensoren. Ze volgden de dieren acht à elf dagen, en bepaalden met behulp van waterstof- en zuurtstofisotopen hun stofwisseling

De stofwisselingssnelheid van de beren bleek ruim anderhalf keer hoger dan gedacht. Een beer heeft per dag zo’n 12.000 kilocalorieën nodig om niet af te vallen. Dat komt overeen met zo’n 220 Big Mac’s, rekenen ze bij Science voor. Maar als het aan de ijsbeer ligt, verkiest hij ringelrobben en baardrobben, vol energierijk vet.

Om zijn energieverbuik te dekken moet een ijsbeer elke 10 à 12 dagen een volwassen zeehond verschalken, of drie jongvolwassen dieren, of 19 pups. Dat strookt met eerdere waarnemingen dat ijsberen ongeveer om de 5 dagen een (bijna) volwassen zeehond vangen.

Maar de ijsberen moeten meer doen dan break-even draaien. De lente, als de zeehonden jongen krijgen, is het moment om vetreserves aan te leggen voor de periode van schaarste die volgt. Dat blijkt niet altijd te lukken. Vier ijsberen kwamen zo’n tien procent bij, maar vijf andere dieren vielen af.

De studie helpt te begrijpen waarom ijsberen het in sommige gebieden moeilijk hebben. De oppervlakte zeeijs wordt kleiner, begint vroeger in het voorjaar te smelten en later in het najaar te groeien. In die omstandigheden zeehonden vinden en vangen, kost meer energie. De opwarming van het klimaat maakt het de dieren lastiger om hun energiebehoefte te dekken.

Vandaag leven er naar schatting 23.000 ijsberen in het noordpoolgebied. Volgens sommige schattingen zou hun aantal de komende dertig jaar met 30 procent kunnen afnemen.