Een jonge Monniksgier uit een kweekprogramma in de Catalaanse Pyreneeën is gestorven aan Diclofenacvergiftiging. Dat bewees de autopsie van de vogel. Het dierengeneesmiddel Diclofenac is al in kleine hoeveelheden dodelijk voor aasetende vogels, en bracht twintig jaar geleden grote schade toe aan de gierenpopulaties in Zuid-Azië. Onderzoekers vermoedden al langer dat het ook in Europa slachtoffers maakt.
De vergiftigde Monniksgier was nog maar een flinke week uitgevlogen. Op zijn GPS-tracker was te zien dat hij plots ophield met vliegen en dat zijn lichaamstemperatuur afnam. Later die dag stierf hij. De wetenschappers die het lichaam van het dier onderzochten vonden Diclofenac in zijn lever. Monniksgieren zijn erg zeldzaam, daarom zijn er in Spanje herintroductieprogramma’s voor de vogels opgezet. Het Diclofenacslachtoffer werd geboren in een nest uit het Proyecto monachus, in een populatie van 61 gieren in Boumort.
Uit onderzoek in India bleek dat een dodelijke dosis Diclofenac in minder dan 0,5% van de karkassen een gierenpopulatie al dramatisch kan doen afnemen. In 2010 werd het middel er dan ook verboden, net als in sommige andere Aziatische landen. Diclofenac is in Spanje toegestaan voor veterinair gebruik sinds 2013. Nochtans herbergt dat land zo’n 90% van de gieren in Europa. Spanje, en bij uitbreiding het Europese geneesmiddelenagentschap (EMA), oogsten dan ook veel kritiek omdat ze Diclofenac toelaten. Er bestaan immers genoeg alternatieven die onschadelijk zijn voor vogels. Volgens het EMA zorgt de wetgeving ervoor dat gieren geen Diclofenac kunnen binnenkrijgen: kadavers moeten opgeruimd worden en op dierengeneesmiddelen met Diclofenac moet duidelijk staan dat ze dodelijk zijn voor roofvogels.
Voederplaats
De GPS-gegevens van de jonge Monniksgier maakten ook duidelijk dat hij het dierengeneesmiddel misschien heeft binnengekregen op een voederplaats. Daar was hij de dag voor zijn dood nog geweest, hoewel er officieel geen voedsel was gebracht. Normaal zouden er geen karkassen van dieren behandeld met Diclofenac op voedersites mogen terechtkomen, maar eerder onderzoek in Spanje toonde al aan dat die er wél liggen. Statistisch gezien zouden er in Spanje volgens datzelfde onderzoek 78 tot 600 gieren per jaar sterven door Diclofenac, maar tot nu toe was er daarvoor nog geen chemisch bewijs. De wetenschappers pleiten ervoor om het middel te verbieden als er niet beter gecontroleerd kan worden waar het terechtkomt.
