Biologe Lynn Margulis veranderde onze kijk op de vroege evolutie radicaal. In 1967 kwam ze met de revolutionaire stelling dat niet competitie, maar samenwerking tussen verschillende micro-organismen de evolutie naar complexe organismen mogelijk maakte. Genetisch genealoog vertelt Maarten Larmuseau vertelt in deze aflevering over de geniale, maar ook omstreden, biologe.
‘Lynn Margulis is een heldin van vele biologen’, begint Maarten Larmuseau. ‘Onder andere haar boek Symbiotic Planet: A New Look at Evolution (1998) heeft mij geïnspireerd om biologie te gaan studeren. Het gaat verder dan die endosymbiontentheorie alleen. Lynn Margulis was een onafhankelijke, begaafde en eigenwijze biologe. Ze durfde moedig tegen de wind in te beuken om haar gelijk aan te tonen. Ze dacht echt multidisciplinair, dat was toen nog geen modewoord, en ze deed haar best om niet alleen collega-wetenschappers maar ook het brede publiek te bereiken. Ze maakte video's, gaf veel publieke lezingen, maakte kinderboeken en spande zich in om aan iedereen uit te leggen wat evolutie is. Die talenten en overtuigingen inspireren mij nu nog als wetenschapper.’
Lynn Margulis kwam in 1967 met de revolutionaire stelling dat eenvoudige bacteriën in sommige vroege cellen werden opgenomen om de organellen te produceren waarmee planten fotosynthese en dieren zuurstof kunnen consumeren: de chloroplasten bij planten en de mitochondriën bij dieren. Dit proces van endosymbiose veranderde de aarde door dieren te voorzien van planten om te eten en extra zuurstof om te ademen. Dat betekende volgens Margulis dat niet competitie (survival of the fittest), maar samenwerking of symbiose het pad naar hogere evolutie opende. Die stelling was zo tegendraads dat Margulis moest opkomen voor haar radicale ideeën en vaak werd geweigerd in vakbladen. Haar belangrijkste inzichten zijn intussen correct gebleken, en hebben onze kijk op evolutie gigantisch veranderd.
Over de spreker
Maarten Larmuseau is genetisch genealoog aan de KU Leuven en UAntwerpen.
Internationale Dag van Vrouwen en Meisjes in de Wetenschap
Op 11 februari is het de Internationale Dag van Vrouwen en Meisjes in de Wetenschap. In onze podcast "Wetenschapsheldinnen" gaan we op zoek naar onderzoeksters die een grote impact hebben gehad op de wetenschappelijke wereld of de persoonlijke carrière van actieve wetenschappers.
