Meer eikel, minder marshmallow

Wereldbekend is het Stanford marshmallow-experiment, een test bedacht in 1972 door psycholoog Walter Mischel. Op tafel ligt een snoepje. Blijf je eraf, dan krijg je er twee. Kun je daarentegen niet weerstaan aan de verleiding, dan krijg je alleen dat ene snoepje dat voor je ligt. In scherp contrast met dat kortetermijndenken staat de eikel op de omslag van het nieuwe boek van Roman Krznaric: de vrucht staat symbool voor plannen en vooruitdenken. De kern van Krznarics betoog is dat we goede voorouders moeten zijn voor ons nageslacht. Dat kunnen we doen door hun stem mee te laten wegen in hoe we omgaan met de natuur. Dat betekent volgens de auteur dat het economische en politieke roer om moet. Meer op de lange termijn denken, zoals inheemse volken dat doen, is de boodschap.

Krznaric beschrijft een zestal manieren om die transitie naar een duurzamere wereld mogelijk te maken. Het gaat dan over ‘kathedraaldenken’ of bossen aanleggen, waarbij je aan een project begint waarvan je de voltooiing zelf niet zal meemaken. Dat doe je voor het nageslacht. Hij heeft het ook over holistische voorspellingen van de toekomst waarin ‘tijdsrebellen’ optreden en ‘intergenerationele solidariteit’ wel wordt meegewogen.

Toen ik dit boek in handen kreeg, waren mijn verwachtingen hoog. Enigszins teleurstellend dan was hoe Krznaric schreef over ‘diepe’ of geologische tijd en over systeemdenken. Voor die concepten bleek de auteur zijn huiswerk niet goed te hebben gemaakt. Ook het nieuwe begrippenkader dat hij hanteert komt de leesbaarheid niet altijd ten goede. Toch: Krznarics roep om verandering en de weg die hij schetst ernaartoe maken van De goede voorouder een boeiend boek.