Monarchvlinder vliegt zonder kaart

Elk jaar trekken monarchvlinders van Canada en de Verenigde Staten naar Mexico. Volgens een internationaal team wetenschappers baseren ze zich bij die tocht niet op een interne kaart, maar op opvallende landschapselementen zoals kustlijnen en de Rocky Mountains.

Omdat sommige dieren tot meer dan 4.000 kilometer afleggen, worden de vlinders als echte navigatiekampioenen beschouwd. 'Maar voor echte navigatie heb je een kompas en een kaart nodig', zegt Ryan Norris, verbonden aan Canadese University of Guelph. 'We weten al langer dat monarchvlinders de zon en het aardmagnetisch veld gebruiken als een intern kompas om de breedtegraad van hun positie te bepalen. Maar voor een interne kaart heb je ook een besef van lengtegraad nodig.'

Om de onderzoeken of de vlinders daarover beschikken, lieten de wetenschappers de dieren los in een windtunnel. De vlinders vlogen naar het zuidwesten, richting Mexico. Maar dat deden ze ook toen het experiment werd overgedaan in Calgary, zo'n 2.500 kilometer westelijker gelegen dan Guelph.

Ook uit tussen 1952 en 2004 verzamelde migratiegegevens blijkt volgens de wetenschappers dat de vlinders zich vooral op basis van opvallende punten in het landschap oriënteren.

Hoe ze telkens op precies dezelfde plaatsen in Mexico terecht komen, is nog onduidelijk. Een van de mogelijke verklaringen is dat ze daarbij op geuren afgaan. (ddc)