Oermoeder hield van warm, zuurstofloos en ijzerrijk bad

De oermoeder van alle organismen op aarde – koosnaampje LUCA – was thermofiel (hitteminnend), anaeroob en autotroof (zelfvoedend).

Dat blijkt uit een analyse van genen bij meer dan zes miljoen verschillende ééncelligen, genen die voor eiwitten coderen die voor de eenvoudigste aller organismen op aarde broodnodig zijn om te kunnen overleven. De Amerikaanse onderzoekers die genen onderzochten keken specifiek naar exemplaren die afstamden van de laatste universele gemeenschappelijke voorouder van alle leven op aarde, de zogenaamde LUCA.

Zo kwamen ze in totaal 355 verschillend eiwitgroepen op het spoor, genoeg om enkele cruciale eigenschappen van die LUCA te onthullen. De eiwitten en genen vertellen bijvoorbeeld dat de oermoeder van het leven op aarde, die pakweg vier miljard jaar geleden in de zogenaamde oersoep moet hebben geleefd, anaeroob was – ze had dus, in tegenstelling tot ons, geen zuurstof nodig. LUCA was bovendien een échte thermofiel, een organisme dat gedijt bij hoge temperaturen (zoals de moderne bacteriën die in de oceaan in de buurt van vulkanische geisers leven). En, last but not least, de onderzoekers ontdekten ook nog dat LUCA, net zoals bijvoorbeeld bomen, teerde op koolstofdioxide, stikstof en water om te kunnen groeien, aangevuld met wat mineraalsupplementen zoals ijzer en selenium.

Nu de leefwijze van LUCA bekend is weten we meteen ook welke organismen het sterkst op onze microbiologische oermoeder lijken, zoals de Clostridia-bacteriën en zogenaamde methanogenen (microben die methaan produceren). (sst)