Afrikaanse olifanten gebruiken een roep die uniek is voor de ontvanger, vergelijkbaar met een naam.
'Hallo Olivia!'. 'Dag Noah!' Voornamen maken het makkelijker en persoonlijker om met elkaar te communiceren. Het lijkt iets uniek menselijks - dieren met een naam leven in sprookjes - maar toch zijn er dieren die elkaar namen lijken te geven. Dolfijnen en papegaaien roepen elkaar bij ‘naam’ door de unieke roep van hun soortgenoot te imiteren. Olifanten gaan zelfs nog een stap verder. Zij apen elkaar niet na, maar lijken elkaar op dezelfde manier als mensen unieke namen te geven.
Olifanten produceren een brede waaier aan stemgeluiden, van luid trompetgeschal over laag gerommel tot zelfs voor ons onhoorbare infrasone geluiden waarmee ze over lange afstand communiceren. Biologen van de Colorado State University bevestigden nu met behulp van artificiële intelligentie hun vermoeden dat olifanten hun clangenoten een individuele roep geven, een naam dus.
Toen de onderzoekers opgenomen ‘roepnamen’ afspeelden, reageerden olifanten energiek en positief op opnames van hun vrienden en familieleden. Op oproepen die bedoeld waren voor onbekende olifanten reageerden ze veel minder enthousiast. Deze zogenaamde arbitraire communicatie, waarbij een geluid een idee weergeeft maar het niet imiteert, wordt beschouwd als een hogere cognitieve vaardigheid. De olifanten noemen elkaar vaker bij naam wanneer ze over lange afstanden communiceren, of wanneer ze met kalveren 'praten'.
De onderzoekers bestudeerden veertien maanden lang olifanten in Kenia. Ze volgden de olifanten in een voertuig en namen hun geluiden op. Ze registreerden ongeveer 470 verschillende gesprekken tussen meer dan honderd olifanten. Met behulp van machine learning konden ze de individuele namen uit alle gesprekken filteren, en lieten die vervolgens terug horen aan de olifanten om hun reacties te bestuderen.
Het is verleidelijk om nu de vraag te stellen of we ooit met olifanten zullen communiceren. De wetenschappers temperen hoge verwachtingen, want er is nog veel meer onderzoek nodig om te bepalen of olifanten naast namen ook andere dingen benoemen, zoals voedsel, water en plaatsen.
