Wetenschappers willen de voor honingbijen dodelijke varroamijt bestrijden met een schimmel.
Beeld: Scott Bauer, USDA ARS
De varroamijt baart bijenhouders zorgen. De parasiet kan hele bijenvolken uitroeien. Amerikaanse wetenschappers werken aan een schimmel die de mijt bestrijdt. De bodemschimmel Metarhizium acridum bleek eerder al de varroamijt te kunnen doden. Maar hij groeit niet goed in warme bijenkorven, waar de temperatuur kan oplopen tot 35 graden. De onderzoekers stelden schimmelsporen bloot aan steeds hogere temperaturen. De overlevende sporen vormden de basis van een nieuwe generatie die eenzelfde behandeling onderging. Zeven rondjes onnatuurlijke selectie leverden een schimmel op waarvan 70 procent van de sporen overleeft bij een temperatuur van 35°C.
Vervolgens maakten de wetenschappers de schimmel dodelijker. Ze lieten hem los op een met varromijten geïnfecteerde bijenkorf, en kweekten verder met schimmel die ze van dode mijten oogstten. Ook dat proces herhaalden ze enkele keren. Op het einde van de rit bleek ruim 60 procent van de mijten in behandelde bijenvolken aan de schimmel te zijn bezweken, tegenover minder dan 5 procent bij aanvang.
Als sluitstuk behandelden de onderzoekers dertig bijenkolonies met ofwel oxaalzuur, een gangbaar middel tegen varroamijt, of de schimmel. Die bleek even effectief als het zuur, al is nog meer onderzoek naar de effectiviteit nodig. Volgens de onderzoekers is het een veiliger alternatief, omdat te hoge concentraties oxaalzuur schadelijk kunnen zijn voor de bijen zelf. Bijenexpert Dirk De Graaf (UGent) is sceptisch. ‘Eerder is aangetoond dat deze schimmels het immuunsysteem van bijen stimuleren’, zegt De Graaf. ‘Hoewel dat positief lijkt, wijst het erop dat ook het bijenlichaam de schimmel als een bedreiging ervaart waartegen het zich moet beschermen. Zo komen de dieren nog meer onder druk. Dat men dezelfde schimmels inzet tegen sprinkhanen – net als bijen ook insecten – noopt tot voorzichtigheid.’
Het gaat niet goed met de bij. Hoe zit dat precies? Je hoort het in deze podcastaflevering van Vraag het Aan, waarin Eos-redacteur Kim Verhaeghe spreekt met bijenexpert Dirk De Graaf: 'Meer biodiversiteit is cruciaal'. Ook te beluisteren in je favoriete podcastapp.
