Je zou denken dat anno 2017 iedereen inziet dat klimaatopwarming echt is en dringend moet aangepakt worden. En toch….
In 1896 wist Arrhenius al dat de stijgende CO2 concentraties in de atmosfeer de planeet opwarmen. In juni 1988 meldde James Hansen aan de Amerikaanse senaatscommissie dat de temperatuur op aarde aan het stijgen was en dat hij 99% zeker was dat deze stijging te wijten was aan de gestage toename van CO2 in de atmosfeer. De consensus hierrond is daarna enkel gegroeid.
Je zou dus denken dat anno 2017 iedereen inziet dat klimaatopwarming echt is en dringend moet aangepakt worden. En toch…. Onlangs trok Amerikaans president Donald Trump zich terug uit het klimaatakkoord van Parijs. Een dag later kwam de figuurlijke druppel die ons in onze pen deed kruipen: Federaal minister van Duurzame Ontwikkeling Marie-Christine Marghem (MR) wilde een heronderhandeling van de doelstellingen van het klimaatakkoord vragen voor ons land, maar werd gelukkig snel teruggefloten.
Arrhenius wist in 1896 al dat CO2 in de atmosfeer het klimaat beïnvloedt.
Het is waar dat België een land is waar het relatief moeilijk is om de afgesproken klimaatnormen te halen, maar tegelijkertijd zijn de vereiste inspanningen om de opwarming beneden 2°C te houden vele keren groter dan wat België nu beloofd heeft. Nu vragen voor lagere doelstellingen, terwijl Kyoto al twee decennia achter ons ligt en iedereen al lang wist dat er drastische maatregelen nodig gingen zijn, is echt een zwaktebod.
Broeikasgasemissies onder verschillende scenario’s. ‘Pledges and (I)NDC’s geeft het scenario volgens de huidige beloftes. Deze voldoen duidelijk nog niet om de doelstelling van het Akkoord van Parijs (opwarming ruim onder 2°C houden) te halen. Source: http://climateactiontracker.org/global.html
Poetin, Trump, Marghem, hun beleid staat mijlenver van de meer ambitieuze doelstelling die veel ontwikkelingslanden in Parijs vroegen: maximaal 1.5°C opwarming, wat uiteindelijk een betrachting is geworden van het Parijse klimaatakkoord. Deze nobele doelstelling is echter volledig onrealistisch, aangezien de toegelaten CO2 concentratie waarschijnlijk in de volgende jaren al overschreden wordt. Het is zo goed als onmogelijk om onze economie en maatschappij al tegen pakweg 2030 CO2-neutraal te maken. Vandaar dat de Europese onderhandelaars in Parijs het been stijf hielden; beter een realistisch doel dat minder ambitieus is maar wel haalbaar. Tegelijkertijd moeten we erkennen dat 2°C opwarming veel te hoog is. In veel ontwikkelingslanden leidt het op korte termijn tot veel frequentere extreme droogte en mislukte oogsten, maar ook bij ons zullen de toegenomen klimaatextremen veel schade berokkenen. En, op heel lange termijn (duizenden jaren), leidt 2°C opwarming tot een zeespiegelstijging van tientallen meters en verdwijnt Vlaanderen onder water tot de volgende ijstijd.
Het koolstofbudget dat ons 66% kans geeft om onder de grens van 1.5°C of 2°C opwarming te blijven. Aan de huidige uitstoot van ca. 40 miljard ton CO2 per jaar, overschrijden we die grenzen binnen respectievelijk 4 en 20 jaar.
Betekent het beleid van Trump en consoorten dat we gedoemd zijn? Niet per se. De huidige emissies van China zijn groter dan die van de Verenigde Staten en Rusland samen. Bovendien is de potentiële groei van de Russische en Amerikaanse emissies kleiner dan de grote emissiereducties die de Chinese president onlangs beloofde tijdens zijn bezoek aan Europa. China neemt de rol van klimaatleider eindelijk op, en dat meteen zeer grondig! Bovendien eist de bevolking wereldwijd dat hun regeringen meer inspanningen leveren, zelfs in Amerika. Steden, bedrijven en staten maken duidelijk dat ze het pad van Trump niet volgen en Amerika naar een duurzame toekomst willen leiden. Emissiereducties zullen dus ook zonder presidenten en ministers die in het verleden leven gerealiseerd kunnen worden. De stabilisatie van de CO2 emissies sinds 2014 is een hoopvol teken dat er inderdaad wat aan het veranderen is. De vraag van 1 miljoen is nu vooral of deze transitie naar een koolstof-neutrale maatschappij snel genoeg zal plaatsvinden. Het is alleszins mogelijk, maar snelle actie is wenselijk.
Het moge duidelijk zijn: we schieten best zo snel mogelijk in actie
Beetje opgewarmd? Binnen enkele weken plaatsen we een echte sequel (zonder kwaliteitsverlies, naar we hopen), waarin we bekijken hoe de opwarming van de aarde tot 2°C (of minder) kan beperkt worden.
IVAN JANSSENS, SARA VICCA & ERIC STRUYF
Volg GCE ook op:
http://twitter.com/gce_uantwerp
