Ook in het verre verleden kende de Noordpool al warme zomers waarin het zee-ijs eerder schaars was. Toen hielden ijsberen zich in leven met het vlees en de blubber van aangespoelde walvissen.
Een ijsbeer leeft voornamelijk van de jacht op zeehonden. Die vangt hij door langs de randen van ijsschotsen op jacht te gaan of door een gat in het ijs te maken. Daarbij helpt het dat de ijsbeer een uitstekende zwemmer is: een volwassen exemplaar kan ettelijke kilometers afleggen in het water.
Maar in de Arctische zomer is er minder zee-ijs, en is het jachtterrein van de ijsbeer dus kleiner. Bijgevolg heeft het dier ook geleerd om op andere prooien te jagen, zoals vogels en rendieren. Dit doet hij dan meestal op het vasteland van de landmassa boven de noordpoolcirkel (Alaska, Canada, Rusland, Noorwegen,...). Maar soms heeft de ijsbeer ook geluk bij een ongeluk als een dode walvis aanspoelt. De vetten en eiwitten in het vlees en de blubber (een dikke laag isolerend vet juist onder de huid van walvissen) vormen een welkome aanvulling op het soms schaarse dieet van de ijsbeer tijdens de zomer.
Intussen warmt de Noordpool door de klimaatopwarming echter gestaag op. Wetenschappers vrezen dat het gebied al volledig (zee-)ijsvrij kan zijn tegen de zomer van 2040. In die omstandigheden vormen aangespoelde walvissenkadavers de belangrijkste voedingsbron van de ijsbeer.
Amerikaanse biologen, die zich onder meer baseren op rapporteringen van walviskadavers aan de kusten van de Tsjoektsjenzee, een zee in de Noordelijke IJszee, vrezen nu dat er de komende decennia te weinig grijze walvissen en bultruggen beschikbaar zullen zijn om de in totaal negentien verschillende subpopulaties ijsberen in het Hoge Noorden in leven te houden. Uit hun onderzoek blijkt dat dit vroeger – lees: vele eeuwen en millennia geleden – tijdens eerdere warmere perioden, wél het geval was. De reden is dat de huidige walvispopulaties veel kleiner zijn dan die in vroegere tijden, vóór de mens op walvisjacht ging en het Noordpoolgebied ging vervuilen door scheepvaart en andere activiteiten.
