Niet alle muggenlarven voeden zich met algen, bacteriën en andere micro-organismen. Sommige soorten jagen namelijk op levende prooien. Dankzij nagelnieuw beeldmateriaal kunnen we nu beter dan ooit zien hoe ze precies toeslaan.
De twee jaagmethodes in één beeld: links een steekmuggenlarve die een prooi ‘harpoeneert’, rechts eentje die de hare ‘binnenveegt’. (© Hancock et al 2022, Annals of the Entomological Society of America)
Misschien is het een goed idee om eerst even naar de filmpjes hierbij te kijken. Wat daarop te zien is – en dit voor het eerst zo gedetailleerd – is hoe verbazingwekkend snel, soepel en genadeloos larven van bepaalde steekmuggen op levende prooi jagen. Weet bovendien dat het om significant vertraagde opnames gaat, maar daarover zo meteen meer.
Een larve van de Sabethes cyaneus veegt haar prooi naar haar kop met haar staart. (© Hancock et al 2022, Annals of the Entomological Society of America).
Een larve van de Toxorhynchites amboinensis schiet haar hoofd als een harpoen richting prooi. (© Hancock et al 2022, Annals of the Entomological Society of America).
Eerst toch even meegeven, voor alle duidelijkheid, dat de meeste muggenlarven zich inderdaad en wel degelijk voeden met algen, bacteriën en andere micro-organismen. Maar er zijn er dus ook die overleven op levende prooi. Op andere waterinsecten, meer concreet, inclusief andere muggenlarven. Een onderzoeksteam onder leiding van professor biologie Robert G. Hancock (Metropolitan State University, Denver) legde voor het eerst minutieus vast hoe ze dat doen. Met wetenschappelijke dank aan digitale camera’s die tot meer dan vierduizend frames per seconde aankunnen, zes keer zoveel als materiaal van de vorige generatie bij eerdere research.
De twee filmpjes hierbij zijn de onderzoeksresultaten die er erboven uitsteken. Sommige steekmuggenlarven – zoals de Sabethes cyaneus, die voorkomt in Centraal- en Zuid-Amerika – vegen als het ware met een vloeiende beweging de prooi naar hun kop. Het team onderzocht ook hoe die larven dat fysiologisch precies doen: door druk op te bouwen in hun achterlijfsegmenten en die vervolgens supersnel los te laten.
Helemaal spectaculair is de jachtmethode van nog andere soorten, zoals de Toxorhynchites amboinensis met Indonesië als primaire habitat. Die larven zetten de aanval op een prooi in met een even plotse als flukse halsbeweging waarmee ze hun kop als een harpoen tijdelijk wegschieten van hun lichaam. Simultaan daarmee gaan hun onderkaken en een aantal borstelachtige snorharen open. Die klappen vervolgens dicht bij contact met de prooi. Totale duurtijd van het hele proces? Amper 15 duizendsten van een seconde.
