Wolken zijn er in alle soorten, maten en groottes, de ene al mooier dan de andere… Ze hebben allemaal een naam en behoren tot een familie. In deze aflevering vertelt weerman Bram Verbruggen wat meer over het herkennen van wolken.
De Brit Luke Howard maakte in het begin van de negentiende eeuw als eerste een onderscheid tussen tien verschillende wolkengeslachten. Hij gaf ze een naam op basis van de hoogte en de vorm van de wolk.
Hij legde drie hoogtes vast:
- De hoge wolken, dat zijn de wolken die op een hoogte van zes tot dertien kilometer hangen en voornamelijk uit ijskristallen bestaan. Deze hoge wolkensluiers hebben “cirro” in hun naam.
- De middelhoge wolken hangen tussen twee en zes kilometer en hiervoor wordt de benaming “alto” gebruikt
- De lage wolken, lager dan twee kilometer
Naast de drie hoogtes “cirro”, “alto”, en de lage wolken, beschrijft een wolkennaam ook de vorm van de wolk. Platte wolken, met weinig of geen verticale groei en die eruit zien als horizontale wolkenlagen, zonder veel reliëf, worden “stratiforme” wolken genoemd. Stapelwolken, met een grote verticale extensie, worden “cumuliforme” wolken genoemd.
Door de combinatie van de hoogte en vorm, krijgen we tien verschillende geslachten.
- Hoge platte wolken: cirrostratus en cirrus
- Hoge gebolde wolken: cirrocumulus
- Middelhoge platte wolken: altostratus
- Middelhoge gebolde wolken: altocumulus
- Lage platte wolken: stratus
- Lage stapelwolken: cumulus of bij hele grote verticale opbouw: cumulonimbus
- Speciaal geval: stratocumulus. Dat zijn lage bolvormige wolken die samen 1 groot lappendeken vormen, met weinig verticale opbouw
- En dan hebben we nog de nimbostratus, welke een zeer grote, frontale regenwolk is.
Binnen elke familie bestaan er nog een tiental variaties of wolkensoorten… maar daar dieper op ingaan, zou ons wat te ver leiden. Nu weet je in ieder geval al dat mijn favoriete wolk, de cumulus congestus, al zeker een gebolde wolk is. Het is in feite een heel grote bloemkoolwolk.
Wie meer wil weten: de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) heeft een wolkenatlas samengesteld, die je makkelijk kan vinden op hun website: https://cloudatlas.wmo.int/en/descriptions-of-clouds.html
