De Europese nerts vecht voor zijn leven. Door habitatverlies en de komst van een invasieve soort zijn de populaties drastisch afgenomen. Mogelijk bieden twee eilanden in de Estse Oostzee een uitweg.
Ooit kwam de Europese nerts bijna overal voor in Europa, van de oostelijke uitlopers van de Oeral tot het noorden van Spanje, van Finland tot de Kaukasus. Wellicht leefde hij ook in België. Maar sinds het begin van de 20ste eeuw is de algemene populatie met meer dan 90 procent gedaald. Vandaag is de Europese nerts het meest bedreigde roofdier van Europa.
Een jammerlijke samenloop van omstandigheden duwde de nerts richting afgrond. De mens is de grote schuldige. We draineerden de wetlands waarin de dieren zo floreerden, trokken rivieren en beken recht en bejoegen ze voor hun pels, waarmee we bontjassen maakten.
De doodsteek volgde toen de grotere en agressievere Amerikaanse nerts werd geïmporteerd – eveneens voor zijn pels. Vandaag verdrijft deze invasieve soort de Europese nerts naar inferieure habitats. Daar is minder voedsel te vinden, waardoor de dieren zich minder succesvol kunnen voortplanten.
‘Als wij als mens niet veranderen en milieubescherming ter harte nemen, is ons werk hier nutteloos geweest’
Ecologen trachten de resterende habitats van de Europese nerts te vrijwaren van gevaarlijke indringers. In Spanje doet een overheidswerkgroep voortdurend inspanningen om de Amerikaanse exoot weg te houden uit het leefgebied van de Europese soort. ‘Op anderhalf jaar tijd vingen we driehonderd Amerikaanse nertsen’, zegt Madis Põdra, een van de betrokken biologen.
De vraag is of die acties volstaan. In Estland proberen wetenschappers de soort te herintroduceren. Nertsen uit een kweekprogramma worden uitgezet op het eiland Hiiumaa, waar de natuurlijke grenzen bescherming bieden tegen mens en dier. De populatie is er kwetsbaar: momenteel leven er in de herfst zo’n 160 à 250 nertsen, na de winter schieten er niet meer dan honderd over.
Deze zomer willen de onderzoekers nertsen vrijlaten op een tweede eiland, Saaremaa. ‘Het is slimmer om je eieren in twee mandjes te bewaren’, zegt bioloog Tiit Maran. ‘Zo verzekeren we de toekomst van de dieren veel beter. Dan nog: als wij als mens niet veranderen en milieubescherming ter harte nemen, dan is ons werk hier finaal allemaal nutteloos geweest.’
