Zandbanken groeien enkel bij troebel zeewater, wat belangrijk is voor de biodiversiteit van kustgebieden. Door onder meer baggerwerken staat die biodiversiteit onder druk, ook in de Westerschelde.
Beeld: Het water in de Westerschelde is niet troebel genoeg. Credit: basemaps, Esri, Maxar, Earthstar Geographics, GIS User Community.
Net buiten de dijken aan de kust vind je zandbanken. Die ophopingen van zand staan onder water bij vloed, maar komen droog te liggen bij eb. Ze spelen een belangrijke rol in de biodiversiteit. Vogels landen er bijvoorbeeld op tijdens hun zoektocht naar eten. Daarnaast beschermen ze de bewoners van kustgebieden door aankomende golven te dempen. Mens en dier hebben dus baat bij het bestaan van zandbanken.
Een onderzoeksteam van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee deed onderzoek naar veertig kustgebieden verspreid over de wereld. Het team vergeleek 25 jaar aan satellietbeelden van zandbanken met de bijhorende troebelheid van het zeewater. Zo zagen de wetenschappers dat elk kustgebied een minimum aan troebel water nodig heeft om de biodiversiteit te behouden. Is het zeewater troebel genoeg, dan groeit de zandbank. Dat komt doordat troebel water zand meeneemt en achterlaat op de zandbanken.
Toch zijn er kustgebieden waar het water niet troebel genoeg is. Het gevolg? De zee spoelt de zandbanken weg en mens en dier ondervinden daar nadelen van. Volgens de onderzoekers is dat bijvoorbeeld het geval in de Westerschelde. De baggerwerken rond de haven van Antwerpen hebben daar te veel zand uit het water gehaald. Daardoor dreigen de kustgebieden in de Westerschelde te verdwijnen. Ook de situatie bij de Deltawerken, een project dat Nederland beschermt tegen overstromingen, is volgens de onderzoekers kritiek.
