Zeg maar dag tegen je penis

Voor diersoorten waarbij de bevruchting van eicellen in het lichaam plaatsvindt, is een penis best handig. Toch moet het gros van de vogelsoorten het zonder stellen. Amerikaanse wetenschappers melden in Current Biology hoe dat komt.

De wetenschappers vergeleken de embryonale ontwikkeling van eenden – met een goed ontwikkelde penis – en kippen – die het met een rudimentaire penis moeten stellen. Ze stelden vast dat ook de penis van kippen zich een vroege embryonale fase normaal ontwikkelt. Tot een genetisch programma in werking treedt dat de groei stopt en de ontluikende penis doet wegkwijnen.

Het gen Bmp4 speelt daarbij een cruciale rol. Volgens de onderzoekers zorgt het ervoor dat er meer cellen afsterven dan er door celdeling bijkomen. Het verdwijnen van de penis is dus het gevolg van een normaal proces – celdood – op een nieuwe locatie – de ontwikkelende penis.

Waarom zoveel vogels hun penis kwijtspeelden, is niet duidelijk. Eén hypothese is dat seksuele selectie daarbij een rol heeft gespeeld. Vrouwtjes zouden een voorkeur hebben gehad voor mannetjes met een kleine penis omdat ze dan meer controle hebben over wie de vader van hun nageslacht wordt – bevruchting zonder of met een kleine penis is wat complexer, vereist daardoor meer medewerking van het vrouwtje en kan bijgevolg ook makkelijker worden gesaboteerd. (ddc)