Openingsbeeld: Spectroscopisch onderzoek naar de moleculaire kwaliteiten van water, ijs en waterige systemen.
Van wetenschappelijk onderzoek verwachten we vaak dat het snel tot praktische resultaten leidt. Fundamenteel wetenschappelijk onderzoek lijkt daarentegen niets meer op te leveren dan schijnbaar nutteloze kennis. Tot het tientallen jaren later tot een doorbraak leidt die ons leven onherkenbaar verandert. Had Einstein een eeuw geleden de relativiteitstheorie niet bedacht, dan hield onze gps nu geen rekening met het verschil in zwaartekracht op aarde en bij de satellieten. De coördinaten zouden er kilometers naast zitten.
Jos Jansen is al jaren gefascineerd door bètawetenschappers die als moderne ontdekkingsreizigers de wereld verkennen en doorgronden. Niet omdat ze een concrete toepassing voor ogen hebben, maar puur uit nieuwsgierigheid. ‘Voor mijn nieuwste project zwierf ik achttien maanden door het Amsterdam Science Park, een van de grootste concentraties van exacte wetenschappers in Europa’, vertelt hij. ‘Ik interviewde de onderzoekers over hun passies, zekerheden en twijfels, kreeg inzage in hun projecten en resultaten, en mocht een blik werpen op hun hermetisch afgesloten datacentra.’
Jansen ontdekte algauw dat je veel wetenschap niet kan fotograferen, omdat ze te klein, te abstract of te complex is. ‘In plaats van op zoek te gaan naar manieren om elementaire deeltjes, zwarte gaten en zwaartekrachtgolven in beeld te brengen, schoot ik beelden van sporen die verwijzen naar de essentie van het onderzoeksproces. Mijn foto’s roepen vaak meer vragen op dan dat ze er beantwoorden.’
Jansen bundelde zijn foto’s in het boek UNIVERSE – Facts in the post-truth era. Door ze te omkaderen met een essay van hoogleraar natuurkunde Robbert Dijkgraaf en een van hemzelf legt hij onmiddellijk het dilemma bloot tussen gefundeerde wetenschappelijke feiten en ons tijdperk waarin diezelfde feiten worden ontkend of genegeerd.
De foto’s zijn van 5 september tot 21 oktober te zien op het internationale BredaPhoto festival. Het thema To Infinity and Beyond verwijst naar de invloed van de voortrazende wetenschap op mens en maatschappij. Ruim vijftig topfotografen exposeren op vijftien binnen- en buitenlocaties in het historische centrum van Breda en in de Belcrumwijk.
Meer informatie op www.bredaphoto.nl
Het boek UNIVERSE is uitgegeven bij The Eriskay Connection.
