Ons heelal zal bij lange na niet lang genoeg bestaan om een willekeurig typende aap bij toeval het complete werk van Shakespeare te laten reproduceren. Dat blijkt uit nieuwe berekeningen van Australische wiskundigen die het bekende gedachte-experiment onder de loep namen.
Beeld: Ook deze chimpansee typt waarschijnlijk geen Hamlet! (New York Zoological Society/Wikipedia)
Het bekende gedachte-experiment van de typende aap wordt gebruikt om de beginselen van waarschijnlijkheid en willekeur begrijpelijk te maken. Het zeer tot de verbeelding sprekende idee duikt op allerlei plekken op – van tv-series zoals The Simpsons tot het Transgalactisch Liftershandboek van Douglas Adams en TikTok. In Eos schreef wetenschapsfilosofe Sylvia Wenmackers er deze column over.
Bij hun berekeningen zijn Woodcock en Falletta ervan uitgegaan dat een toetsenbord alle letters van de Engelse taal bevat evenals enkele leestekens. Behalve met één enkele aap hebben ze de berekeningen ook uitgevoerd met de huidige wereldbevolking van ongeveer tweehonderdduizend chimpansees. Daarbij gebruikten ze een nogal optimistische typesnelheid van één toetsaanslag per seconde tot aan de voorspelde warmtedood van het heelal over ongeveer 10^100 jaar (een 1 gevolgd door 100 nullen).
De resultaten laten zien dat er een kans van ongeveer vijf procent bestaat dat een chimpansee gedurende zijn leven bij toeval een keer het woord ‘bananen’ typt. Maar zelfs alle chimpansees tezamen kunnen het complete werk van Shakespeare (bijna 900.000 woorden) vrijwel zeker niet reproduceren voordat het heelal aan zijn eind komt.
