Paul Levrie

We zijn in het begin van de zeventiende eeuw, een tijd van grote astronomen, zoals Tycho Brahe, en Johannes Kepler. Het beroep van astronoom was toen moeilijker uit te oefenen dan nu. Natuurlijk geen computers, maar dat was niet het enige probleem. Er was toen ook nog geen deftige voorstelling van getallen voorhanden, de berekeningen gebeurden allemaal met breuken, en ja, met de hand dus. Ook de logaritme, het hulpmiddel bij uitstek bij zware berekeningen, was nog niet uitgevonden. Dat gebeurde pas in 1617 door John Napier. En ongeveer toen, ook dankzij onze Simon Stevin, geraakte alles in een stroomversnelling. In 1623 al was er de eerste mechanische rekenmachine, speciaal ontworpen voor Kepler door Wilhelm Schickard, een collega-astronoom. Het was het eerste rekentoestel met geautomatiseerde `overdrachten'.

3D mag dan wel onze vertrouwde wereld zijn, voor wiskundigen is het leven in 8D of 24D soms veel eenvoudiger.

Op papier heeft origami weinig uitstaans met de wetenschappelijke wereld. Maar in de praktijk vindt een verregaande verstrengeling plaats tussen de vouwtechniek en de wiskunde. Die leidde tot toepassingen die zelfs in de ruimtevaart hun nut bewijzen.

Hoe eenzaam kan een priemgetal zijn? Niet enkel kunnen ze omgeven worden door priemwoestijnen, ze kunnen ook aan cijfergevoeligheid lijden waardoor andere priemgetallen zo goed als onbereikbaar worden. In 2020 ontdekte Michael Filaseta van de universiteit van South Carolina een nog meer extreme contactstoornis bij sommige priemgetallen: zij bleken hypercijfergevoelig. Dit jaar bewees hij bovendien dat dit helemaal geen zeldzaam fenomeen is. Maar omdat ze zich enkel bij heel grote priemgetallen manifesteert, bleef deze eigenschap tot nu toe onder de radar.

Ter gelegenheid van pi-dag presenteren wiskundebloggers Paul Levrie en Rudi Penne enkele pi-weetjes én vertellen ze je alles over het Platform Wiskunde Vlaanderen, dat vandaag gelanceerd wordt.

Gelukkige palindroomdag! De datum van vandaag (12/02/2021) is een palindroomgetal, ook wel een Sjeherazadegetal genoemd naar de Perzische vertelster van de verhalen uit 1001 Nachten. Op deze 'palindroomdag' praten wiskundebloggers Rudi Penne en Paul Levrie je bij over die bijzondere getallen.

Op 10 december ontvangt de bijna 90-jarige Roger Penrose in Stockholm de Nobelprijs voor Natuurkunde. Maar zijn licht reikt veel verder dan zwarte gaten en ruimte-tijd-singulariteiten. Volgens ons komt Penrose in aanmerking voor minstens drie andere prijzen, helaas niet opgenomen in het bestek van de Zweedse Koninklijke Academie voor Wetenschappen.

De gemiddelde leerling zal zich uit zijn schoollessen Archimedes vooral herinneren als de naakte man die uit zijn bad sprong terwijl hij Eureka riep, en niet zozeer als wiskundige. Twee eeuwen na zijn dood vond Cicero het graf van Archimedes, en beschreef hij een grafsteen met een reliëftekening van een bol in een cilinder.  Dit kan kloppen want van al zijn ontdekkingen was Archimedes het meest trots op zijn formule om het volume van een bol te berekenen. Eigenlijk was hij vooral trots op de methode waarmee hij de volumes van de bol, de kegel en de cilinder wist te vergelijken met elkaar.