Criminelen beteren hun leven na enkelband

Wie in de gevangenis zit, hervalt nadien dubbel zo vaak in zijn slechte gewoontes als wie een enkelband krijgt. Dat blijkt uit een nog niet gepubliceerde studie, die Eos al kon inkijken.

Het onderzoek van het Nationaal Instituut voor Criminalistiek (NICC) is de eerste Belgische studie naar het effect van de enkelband. Het volgde 5.381 veroordeelden die tussen 2003 en 2005 vrijkwamen. Van hen zaten er 1.074 minstens 90 procent van hun straf onder elektronisch toezicht uit. Binnen het jaar na het beëindigen van hun straf zat 18 procent van de ex-gevangenen opnieuw in de cel, tegenover 5 procent van de mensen die een enkelband hadden. Na 5 jaar was dat het geval voor respectievelijk 46 en 24 procent. Na elektronisch toezicht belanden dus maar half zoveel mensen in de gevangenis. De onderzoekers hielden daarbij rekening met de soort misdaad die begaan was – het was dus niet zo dat lichte criminelen met enkelband vergeleken werden met zware criminelen in de cel.

‘De cijfers doen vermoeden dat een gevangenisstraf meer nadelige effecten heeft op het leven na de straf en niet méér afschrikt dan elektronisch toezicht’, zegt NICC-onderzoeker Luc Robert in Eos. Uit onderzoek van de Universiteit Gent bleek al dat veroordeelden hun enkelband, die hen beperkt in hun bewegingsvrijheid, wel degelijk zien als een straf. Maar hun banden met de samenleving zijn niet doorgeknipt, en dat zorgt er vermoedelijk voor dat ze minder recidiveren dan wie een celstraf kreeg.

Ook uit eerder onderzoek blijkt dat een gevangenisstraf weinig effect sorteert. Ze is alleen goed om criminelen uit de samenleving weg te houden. Alternatieve straffen, zoals de enkelband of een taakstraf, zijn goedkoper, vormen een oplossing voor de overbevolking in de cellen én voorkomen toekomstige criminaliteit beter dan een celstraf. In België zaten in 2014 zo’n 1.800 veroordeelden hun straf, of een deel daarvan, thuis uit met een enkelband. Het onderzoek van het NICC wordt in april gepubliceerd in het Tijdschrift voor Criminologie.

Het volledige artikel kunt u lezen in het aprilnummer van Eos.

Grijze Cellen Leuven: de (on)zin van gevangenisstraf

Maandag 30 maart gaan Kristel Beyens en Miranda Boone in STUK in Leuven (Naamsestraat 96) in debat over (gevangenis)straffen. Kristel Beyen legt in haar lezing de nadruk op de ontwikkelingen in het Belgische strafbeleid en Miranda Boone belicht de evolutie van het strafbeleid in Nederland. Daarna volgt een gesprek onder leiding van Eos-redacteur Dieter De Cleene. Dit debat is gratis, maar reserveren wordt aanbevolen.