Little darlin’, the smiles returning to their faces… Iedereen kent de lyrics van het prachtige Beatles-nummer Here Comes the Sun wel. En er zit een bron van waarheid in, want zonlicht is een natuurlijk antidepressivum.
Wanneer de stralen van de zon onze huid raken, wordt de productie van vitamine D gestimuleerd, wat essentieel is voor een gezond functionerend lichaam en brein. Deze vitamine staat niet alleen bekend om zijn rol in het behoud van sterke botten, maar heeft ook invloed op de serotoninespiegels in de hersenen. Serotonine, ook wel bekend als het ‘gelukshormoon’, speelt namelijk een cruciale rol bij het reguleren van onze stemming en emoties. Sommige mensen ervaren seizoensgebonden stemmingswisselingen, bekend als seizoensafhankelijke affectieve stoornis, die vaak wordt gekenmerkt door depressieve symptomen tijdens de herfst- en wintermaanden wanneer er minder natuurlijk zonlicht is. Het is dus niet verwonderlijk dat mensen vaak opfleuren op een zonnige dag. Er zijn nog meer aanwijzingen dat blootstelling aan zonlicht, licht en warmte positieve effecten kan hebben op ons welzijn. Het zou helpen bij het reguleren van de circadiaanse ritmes van het lichaam, waardoor de slaap-waakcyclus wordt beïnvloed. Vertoeven in natuurlijk licht overdag en duisternis ’s nachts helpt deze ritmes te synchroniseren, wat leidt tot een betere slaapkwaliteit en een beter humeur.
Zonnebaden is cruciaal voor de migratie van de vlinders
Laat ons ook niet vergeten dat wij mensen niet de enige wezens zijn die beïnvloed worden door de weldadige kracht van de zon. In de dierenwereld is het effect van zonlicht op gedrag eveneens opmerkelijk. Denk bijvoorbeeld aan katten die zich koesteren in de zonnestralen die door het raam schijnen of veulens die in de eerste lentezon vrolijk in de wei huppelen. Zonlicht kan onder andere een effect sorteren op migratiepatronen.
Zonnebaden is cruciaal voor de migratie van de vlinders. De zon verwarmt het lichaam van de vlinders, zodat ze kunnen gaan vliegen. Ook koudbloedigen zoals reptielen en amfibieën, liggen in de zon om hun lichaamstemperatuur te regelen. Hoelang ze blijven liggen, hangt af van hun behoeften, hun grootte en hoe goed de kleur van hun huidoppervlak het zonlicht absorbeert. Maar er is nog een reden. Laboratoriumonderzoek bij met pathogenen besmette groene boomkikkers toonde aan dat ze zich vrijwillig tot boven hun gewenste niveau laten verwarmen, waardoor een zogeheten ‘gedragskoorts’ wordt opgewekt. Vermoedelijk werkt het op dezelfde wijze als een natuurlijke koorts die het immuunsysteem activeert en zo tegen ziekten beschermt.
Tot slot kunnen veranderingen in de daglengte (meer zonlicht) de geslachtshormonen beïnvloeden. Deze processen stellen dieren in staat om hun voortplantingsgedrag te synchroniseren met gunstige omstandigheden, zoals een overvloed aan voedsel en geschikte omgevingsfactoren voor het grootbrengen van nakomelingen. Een recente studie vond dat blootstelling van de huid aan ultraviolet b (uvb) de niveaus van geslachtssteroïde hormonen en seksueel gedrag verhoogde in muizen. Bij vrouwelijke muizen veroorzaakte blootstelling aan uvb een verandering in de hormoonspiegels van de hypothalamus, hypofyse en gonadale as, wat resulteerde in grotere eierstokken en toename in seksuele responsiviteit of meer interacties met mannetjesmuizen.
Here comes the sun
It’s alright
It’s alright.
Negen feiten en fabels over zon en gezondheid
Straks languit in de zon op het strand. Of toch maar niet? Negen stellingen over zon en gezondheid, de ene al wat juister dan de andere.
