Je voelt je smartphone trillen in je broekzak, haalt het uit in blijde verwachting van een sms of andere melding en ziet … niets. Je lijdt aan het Phantom Vibration Syndrome.
Het Phantom Vibration Syndrome kan ontstaan uit een verlangen naar een volgende e-mail, een nieuw Facebook-bericht, een telefoontje of een sms
Het geluid van een trillende smartphone activeert een hersengebied dat we associëren met gevoelens van liefde en genegenheid
Je bent niet alleen. In een Amerikaanse studie met 290 middelbare schoolstudenten gaf 90 procent aan wel eens fantoom-trillingen te voelen. Bij de oudere generatie ligt dat cijfer iets lager. Volgens een studie bij een groep verpleegsters ervaart 68 procent soms smartphone-hallucinaties. Jong en oud hebben er niet echt last van – amper 2 procent gaf aan de fantoomtrillingen irritant te vinden. Hoe meer emotioneel belang iemand hecht aan sociale media en sms, hoe groter zijn irritatie over de fantoomtril.
Het Phantom Vibration Syndrome is weer zo’n kwaaltje om toe te voegen aan de groeiende lijst van zogenaamde iDisorders. Dat zijn aandoeningen gerelateerd aan onze nauwe relatie met technologie. Op de lijst hoort ook Selfitis – het obsessief op zoek gaan naar de perfecte selfie – waarover ik het in een eerdere aflevering van Fantastische Wetenschap al had.
Hoewel de stempel ‘syndroom’ misschien anders doet vermoeden, hoef je voor je fantoomtrillingen helemaal niet naar de dokter. Het fantoomsyndroom kan je perfect voorkomen en genezen. De beste preventie: schakel de trilstand op je smartphone uit, of stop hem niet steeds in dezelfde broekzak. Ons brein heeft immers de neiging om vaak voorkomende stimuli versneld te interpreteren.
Het trillen van een smartphone ter hoogte van je rechterbroekzak is precies zo’n stimulus. Het brein zal jeuk of een spiersamentrekking ter hoogte van je rechterbroekzak daarom interpreteren als een trillende smartphone. Je smartphone regelmatig van broekzak veranderen moet je brein wel kunnen resetten.
Er bestaat nog een andere verklaring voor het fantoomsyndroom. Volgens Larry Rosen, psycholoog en bedenker van de term iDisorders, kan het Phantom Vibration Syndrome ook ontstaan uit het verlangen naar een volgende e-mail, een nieuw Facebook-bericht, een telefoontje of een sms. Dat verlangen kan zo groot zijn dat we er ons minder goed door voelen. Ons brein reageert dan door te voelen wat we willen voelen: een smartphone die trilt. Rosen onderwierp zijn stelling aan experimenten. Hij stopte studenten een kwartier lang in een wachtkamer.
Sommige studenten moesten hun smartphone buiten laten liggen, anderen mochten hem meenemen naar binnen maar hem niet gebruiken. Om de paar minuten vulden ze een korte vragenlijst in waaruit hun angst of ongenoegen viel af te leiden. De studenten die hun smartphone bij zich hielden, voelden slechts een beperkte toename in angst. De studenten die hun smartphone buiten moesten laten liggen, toonden die groeiende angst wel. Zij voelden met andere woorden een soort verlatingsangst bij de afwezigheid van hun smartphone.
Ook hersenscans wijzen op een intieme relatie. Vrijwilligers kregen het geluid van een trillende smartphone te horen terwijl ze een hersenscan ondergingen. Op dat moment lichtten de verwachte delen in de auditieve en visuele cortex op. Maar opmerkelijk genoeg toonde ook de insula activiteit. Dat hersengebied associëren we met gevoelens van liefde en genegenheid. Dezelfde zone licht ook op als we denken aan onze partner of aan een familielid. Rosen besluit daarom dat we helemaal niet verslaafd zijn aan onze smartphone. We zijn er dolverliefd op.
