Hersenen van psychopaten werken anders

Psychopaten plegen delicten door een combinatie van een sterke gerichtheid op beloning en een gebrekkige zelfbeheersing.

Psychopatische trekken – zoals een gebrek aan empathie, een tekort aan emotionele betrokkenheid, impulsiviteit, ernstig antisociaal en egocentrisch gedrag – komen vaak voor bij misdadigers. Maar er zijn ook mensen met psychopatische trekken die geen misdaden plegen. Omdat elk gedrag een neurobiologische basis heeft, besloten onderzoekers van Radboudumc na te gaan of er verschillen bestaan tussen het brein van psychopaten en die van niet-psychopaten, en tussen die van psychopaten die delicten plegen en zij die dat niet doen.

Ze onderzochten 14 psychopaten die voor misdaden veroordeeld waren en 10 individuen met psychopathische kenmerken die geen criminele feiten hadden gepleegd, en ze vergeleken die met 10 gezonde controlepersonen met een blanco strafblad. Alle deelnemers voerden tests uit, terwijl de activiteit van hun hersenen met een MRI-scanner werd gemeten.

Uit de resultaten bleek dat het beloningscentrum van personen met veel psychopatische trekken sterker werd geactiveerd dan dat van gezonde mensen. Dat gold zowel voor de psychopaten die criminele feiten hadden gepleegd als voor psychopaten die dat niet hadden gedaan.

Waarom het ene deel van de psychopaten wel misdaden had begaan en het andere deel niet, bleek uit een tweede onderzoek: was er een goede communicatie tussen het beloningscentrum en een gebied midden in de voorhersenen, dan was er sprake van zelfbeheersing en dus geen misdaden. Bij een slechte communicatie tussen beide hersendelen was die zelfbeheersing er niet en de misdaden wel.

Of de afwijkingen in het brein van psychopaten te wijten zijn aan erfelijke aanleg, mishandeling, stress in hun jeugd of nog iets anders, wil Robbert-Jan Verkes die het onderzoek coördineerde nog verder uitzoeken. Ook of psychopaten nu wel of niet verantwoordelijk zijn voor hun daden, moet verder onderzoek nog uitwijzen. (ev)