Het evolutionaire voordeel van smalltalk

Schijnbare nutteloze gesprekken kunnen een instrument zijn om sociale banden te versterken, evolutionair doorgegeven door primaten, suggereert nieuw onderzoek.

We denken vaak over smalltalk dat het gesprekjes zijn die mensen aanknopen om de tijd te doden of om een ongemakkelijke stilte te doorbreken. Onderzoekers van het Department of Ecology and Evolutionairy Biology aan Princeton University, denken echter dat over koetjes en kalfjes praten wel degelijk nuttig kan zijn.

De onderzoekers ontdekten dat ringstaartmaki’s die in groepen leven veel selectiever geluiden uitstoten dan eerder gedacht. Ze blijken vooral ‘gesprekken’ te voeren met soortgenoten waarmee ze nauwe relaties hebben – die ze vlooien. Hoewel vlooien een gebruikelijke sociaal bindende bezigheid is voor maki’s en andere primaten, ontdekten de onderzoekers dat maki’s hun vocale uitwisselingen bewaarden voor de dieren die ze het vaakst vlooiden.

Maki’s vocaliseren eigenlijk om te “vlooien op afstand” en om in contact te blijven met de groepsleden waar ze de sterkste relatie hebben en die zich hebben afgescheiden van de groep om bijvoorbeeld eten te zoeken. Door het uitwisselen van geluiden, versterken de maki’s hun sociale banden, zelfs als ze ver weg van elkaar zijn. Deze sociale selectiviteit in vocalisatie is bijna gelijk aan hoe wij mensen regelmatig in contact blijven met onze dichte vrienden en familieleden, maar dat niet met iedereen doen die we kennen.

De bevindingen kunnen gevolgen hebben voor de manier waarop wetenschappers inzicht verkrijgen in de evolutie van primatengeluiden en menselijke spraak. Bestaande theorie over de evolutie van taal suggereert dat vocale uitwisselingen tussen primaten evolueerde door de grootte van de groep: als de groep groeit wordt het vlooien van alle leden van de groep te tijdrovend, dus spraak ontwikkelde zich om zo tijd te besparen en nog wel vertrouwdheid te creëren.

De onderzoekers van Princeton ontdekten dat vocalisatie niet gekoppeld is aan de groepsgrootte. De maki’s vlooiden meer naarmate het aantal groepsleden toenam, maar vocaliseerden niet per se meer.

Dus is praten, ook al gaat het over koetjes en kalfjes, een evolutionair instrument om nabijheid te creëren. Praten is een sociaal smeermiddel dat niet per se wordt gebruikt om informatie over te brengen, maar om vertrouwdheid te creëren. Mensen denken dat gesprekken zoiets zijn als minilezingen vol informatie die we met elkaar uitwisselen. Maar in de meeste gevallen hebben we gesprekken en vergeten we ze als ze zijn afgerond, omdat ze een puur sociale functie hebben.