Isoleercel maakt je gek

Patiënten in de psychiatrie belanden te vaak in isolatie, berichtte de krant De Standaard dit weekend. Zo’n periode in afzondering kan blijvende schade toebrengen aan de hersenen.

In zes van de vijftien inspectierapporten die de krant kon inkijken, staat dat patiënten soms te vaak, te snel of te lang geïsoleerd of vastgebonden worden. De Hoge Gezondheidsraad haalde in 2016 cijfers aan van een psychiatrisch ziekenhuis in Wallonië. 1 op de 10 patiënten wordt er wel eens afgezonderd, gemiddeld voor 12 uur.

Onderzoek wijst nochtans uit dat afzondering geen duidelijke therapeutische meerwaarde biedt en traumatiserend kan werken. Patiënten voelen zich onderworpen, verlaten en gestraft. De Hoge Gezondheidsraad beveelt dan ook aan afzondering enkel bij hoge uitzondering toe te passen.

Ook in gevangenissen worden gedetineerden geregeld in de isoleercel gestopt. In de Verenigde Staten soms zelfs voor maanden of jaren. Cijfers voor België zijn er niet.

Zo’n prikkelarme omgeving doet het brein op hol slaan. Je wordt overgevoelig en kan het kleinste geluid niet meer verdragen. Sommigen krijgen last van delirium en psychoses. Ze zien, horen en voelen dingen die er niet zijn. Zoals insecten die over je lichaam zouden kruipen. Ze krijgen paniekaanvallen, doen aan zelfverminking of proberen zelfmoord te plegen.

Ook na hun vrijlating laten ex-gevangenen die lange tijd in isolatie zaten, ongewone reacties zien. Ze zijn gedesoriënteerd, sociaal onaangepast en blijven overgevoelig voor externe prikkels. Onderzoek wijst uit dat langdurige isolatie blijvende hersenschade veroorzaakt. De hersenen van muizen die geïsoleerd werden, bestaan uit simpelere hersencellen met minder onderlinge verbindingen dan die van muizen die wel sociaal contact hadden. (lg)

In het nieuwe nummer van Eos Psyche&Brein lees je een uitgebreid artikel over de gevolgen van isolatie.