Mijn zonen zijn boomklimmers, en de oudste heeft van (muur)klimmen al een aantal jaren zijn hobby gemaakt. Angst kent hij niet. De ‘dodensprong’, waarbij je van enkele meters hoog in de klimzaal in vrije val springt, is een van zijn geliefde activiteiten. Gevallen zijn mijn zonen nog nooit – of toch niet ernstig. Aan de risico’s denk ik als moeder zelden.
Tot ik het dossier in dit nummer las over niet-aangeboren hersenletsel. NAH, in het vakjargon. Een val op je hoofd kan je leven voor altijd op z’n kop zetten. Ogenschijnlijk ben je misschien genezen; veel slachtoffers worden nooit meer de oude.
De nieuwe Psyche&Brein ligt vanaf donderdag 28 mei in de winkel en is te bestellen via onze online tijdschriftenwinkel.
Wie hersenschade oploopt op zijn vijfde, zo blijkt uit Nieuw-Zeelands onderzoek, krijgt in de basisschool aandachtsproblemen. Rond een jaar of tien steken gedragsproblemen de kop op, en in de puberteit volgt vaak de eerste aanraking met de politie. Het is een gitzwart beeld dat zeker niet voor iedereen met hersenschade opgaat, maar dat tot dertig procent van de veelplegers van geweldsdelicten ooit hersenschade hebben opgelopen, spreekt boekdelen. Het is dan ook niet van de pot gerukt dat Amsterdam sinds kort veelplegers op hersenschade test. Deze daders hebben een andere aanpak nodig. Om recidive te beperken, moeten zij inzicht krijgen in de oorzaak van hun gedrag, en verstoorde functies, zoals impulsbeheersing, trainen.
Of ik mijn kinderen het (boom)klimmen voortaan zal verbieden? Zeker niet!
Natuurlijk belandt niet iedereen die op z’n hoofd valt in de gevangenis. Toch heeft NAH vaak een grotere impact dan je denkt. Een jongeman die ’s nachts na een feestje uit het raam viel, leek volledig te herstellen. Maar zijn werk als industrieel ingenieur ruilde hij noodgedwongen in voor een ‘makkelijkere’ baan als technicus. Vrienden die hem al lang kennen, zien een ‘voor’ en ‘na’. Zijn concentratievermogen is niet meer wat het was, hij is impulsiever geworden, en ook geheugenproblemen steken de kop op. Zoals deze man zijn er in Nederland meer dan tweehonderdduizend werknemers die jaarlijks te maken krijgen met NAH. Door een val, maar vooral door een beroerte of herseninfarct. Minder dan de helft van hen kan uiteindelijk weer aan het werk. Het is zaak om hen goed op te vangen en het werk aan te passen, zegt expert Birgit Donker-Cools in de nieuwe Psyche&Brein.
Of ik mijn kinderen het (boom)klimmen voortaan zal verbieden? Zeker niet! Risico’s horen erbij, en een kindertijd zonder avontuur is die naam niet waardig. Hopelijk blijft een ernstige val hen bespaard. Hout vasthouden! (Letterlijk).
