De U-vormige curve waarbij jeugd en ouderdom de gelukkigste periodes van het leven worden genoemd, is veranderd.
Is de midlifecrisis een algemeen overgangsritueel of gewoon een mythisch concept dat goed is voor pakkende krantenkoppen? Onderzoek dat welzijn meet, heeft meestal solide bewijs geleverd voor zo'n periode van introspectie. In de loop van een mensenleven heeft geluk de neiging om hoog te beginnen vroeg in de volwassenheid en te dalen op middelbare leeftijd, om vervolgens te stijgen op latere leeftijd. Ongelukkig zijn volgt een spiegelpatroon, waarbij de jongsten en oudsten het minst ongelukkig zijn en mensen van middelbare leeftijd het ongelukkigst.
Als we beide kwaliteiten uitzetten tegen leeftijd, dan is de gelukscurve U-vormig (waarbij de linker en rechter piek van de ‘U’ overeenkomt met jeugd en ouderdom), en wordt de grafiek voor ongelukkig zijn weergegeven als een bultvorm. Eenvoudiger gezegd, de midlifecrisis lijkt echt te zijn: geluk bereikt een dieptepunt rond de leeftijd van 50 jaar, met pieken op de leeftijd van 30 jaar en na de leeftijd van 70 jaar. Deze bevinding is herhaald in 146 landen, geldt voor gegevens die teruggaan tot 1973 en niet alleen voor Homo sapiens. Onderzoekers hebben soortgelijke patronen vastgesteld bij niet-menselijke apen.
‘Het is een vaststaand feit. We noemden het een van de meest opvallende, hardnekkige patronen in de sociale wetenschap’, zegt David Blanchflower, professor economie aan Dartmouth College, die in 2008 een van de eerste artikelen over de U-vormige gelukscurve schreef.
De curve was decennialang hardnekkig, zegt hij, ‘totdat hij dat niet meer was’. Blanchflower en zijn collega's hebben onlangs een werkdocument van het National Bureau of Economic Research (NBER) gepubliceerd waarin ze suggereren dat dit bultvormige patroon in ongelukkig zijn is vervangen door een grafieklijn die een consistente afname in ongelukkig zijn met de leeftijd laat zien. Dit patroon wordt gedreven door een toename van het ongelukkig zijn onder jongeren, zowel in absolute termen als ten opzichte van ouderen. In een vervolgblogpost heeft Blanchflower laten zien dat er een overeenkomstige afname is in geluk in deze groep, wat leidt tot een vergelijkbare verandering in het U-vormige patroon in geluk naar leeftijd: nu laat de lijn in de grafiek een consistent stijgende lijn zien.
Het onderzoek naar de longitudinale veranderingen in ongelukkig zijn analyseert gegevens van het Behavioral Risk Factor Surveillance System van 2009 tot 2022 van de Centers for Disease Control and Prevention. In het bijzonder volgden de auteurs degenen die ‘30’ antwoordden op de vraag: ‘Als je nu nadenkt over je geestelijke gezondheid, waaronder stress, depressie en problemen met emoties vallen, voor hoeveel dagen in de afgelopen 30 dagen was je geestelijke gezondheid niet goed?’
‘We moeten ons richten op de mensen aan de uitersten’, zegt Blanchflower. ‘Denk aan degenen die het meest vatbaar zijn om zelfmoord te plegen, om dood te gaan van wanhoop. Dit zijn de mensen die zeggen: ‘Elke dag van mijn leven is een dag met een slechte geestelijke gezondheid.’’ Tussen 2020 en 2022 meldde meer dan de helft van de respondenten geen slechte mentale gezondheidsdagen. Maar 7 procent erkende precies 30. Het aandeel van degenen met dit antwoord verdubbelde bijna tussen 1993 en 2023. Dat percentage is het snelst gegroeid onder jongeren, vooral onder vrouwen van 18 tot 25 jaar. ‘Dit feit alleen al is het meest opvallend en beangstigend: mijn schattingen zijn dat 11 procent van de jonge vrouwen wanhopig is’, zegt Blanchflower.
Carol Graham, een senior fellow bij het Brookings Institution die zich werkmatig bezighoudt met welzijn, erkent de ernst van deze bevinding. ‘We hebben er nooit echt bij stilgestaan dat het dieptepunt in de jeugd ligt’, zegt ze. ‘Dat is wanneer mensen net aan hun leven beginnen. Dat zou niet het moment moeten zijn waarop ze het meest angstig en depressief zijn en geen hoop voor de toekomst hebben. Daar is iets grondig mis.’
Deze trends hebben geleid tot een veranderde relatie tussen leeftijd en een gebrek aan welzijn. Tussen 2009 en 2018 bleef de wanhoop bultvormig, wat overeenkwam met het tot dan bestaande onderzoek. Een snelle stijging van wanhoop voor de leeftijd van 45 jaar, vooral voor de leeftijd van 25 jaar, betekent echter dat in 2019 ongelukkigheid vaker op jongere leeftijden voorkwam. ‘Danny Blanchflower wilde de U-curve in zoveel mogelijk landen te laten zien. En nu schrijft hij plotseling een artikel dat het tegenovergestelde laat zien’, zegt Graham.
‘De vraag is, waarom heb ik dit niet gezien?’, zegt Blanchflower. In het begin richtte hij zich op wanhoopsdoden onder een beperkte populatie: blanke mensen van middelbare leeftijd zonder universitair diploma. Later, zoals hij het uitdrukte, ‘dacht hij dat alles Covid was’. Nu, zegt Blanchflower, ziet hij in dat dat een vergissing was. ‘Covid breidde trends uit die al eerder bestonden’, zegt hij.
In hun NBER-paper hebben hij en zijn co-auteurs deze bevindingen gerepliceerd met gegevens uit het Verenigd Koninkrijk en bewijs gevonden dat wijst op vergelijkbare patronen in Australië, Canada en Nieuw-Zeeland. Gebaseerd op een dataset van 34 landen van 2020 tot 2023 van het Global Mind Project van Sapien Labs, toonden de auteurs aan dat het gebrek aan welzijn op jongere leeftijden momenteel hoger is en dat de trend niet de vorm heeft van een bult in al deze landen. ‘We dachten dat het aan de VS lag, maar we zien het overal en daarom zijn we in paniek’, zegt Blanchflower.
In de blogpost die daarop volgde onderzochten hij en een van zijn co-auteurs ook trends in geluk om te testen of de U-vormige curve in welzijn overeenkomstig is verschoven. Door gegevens te plotten die verzameld waren van 2005 tot 2018 en in 2022, toonden de onderzoekers aan dat tijdens de eerste jaren van het onderzoek de traditionele U-vorm aanhield, terwijl de gegevens in 2022 een constant stijgende curve vertoonden, met jongeren op het laagste punt aan de linkerkant en de grafieklijn gestaag stijgend met de leeftijd. ‘Ik denk dat we behoorlijk geschokt moeten zijn’, zegt Graham over de resultaten. ‘De U-curve is niet alleen een intuïtieve bevinding, maar hij is ook zeer consistent in de meeste landen ter wereld.’
In hun NBER-werkdocument richtten hij en zijn co-auteurs zich op ongelukkig zijn en lieten ze geluksgegevens buiten beschouwing omdat ze negatieve levensresultaten onderzochten. Een slechte geestelijke gezondheid is gecorreleerd met schoolverzuim, psychiatrische ziekenhuisopnames en zelfmoordcijfers. ‘Medisch gezien is ongelukkig zijn eenvoudiger’, zegt Blanchflower. ‘Als je teruggaat naar eerder onderzoek, waren de mensen die significant ongelukkig waren de mensen die zelfmoord pleegden, een overdosis drugs namen of stierven aan alcoholvergiftiging. We kijken naar dingen die ons indicatoren geven van slechte dingen die zouden kunnen komen.’
Er is geen definitieve consensus over de oorzaak van de afname in geluk en de toename in ongelukkig zijn onder jongvolwassenen, hoewel Blanchflower gelooft dat de trend wordt gedreven door het gebruik van mobiele telefoons en sociale media. ‘Wat je hier nodig hebt is iets dat rond 2014 of zo begint, wereldwijd is en onevenredig veel invloed heeft op jongeren, vooral jonge vrouwen’, zegt hij. ‘Iedereen die met een verklaring komt, moet iets hebben dat daarbij past. Behalve mobiele telefoons heb ik niets.’
Maar wat de oorzaak ook is, ‘dit is een wereldwijd probleem’, zegt Blanchflower. ‘We zijn voorbij het punt van meten. We zouden pilootstudies moeten uitvoeren en proberen uit te vinden wat zou kunnen werken. We zouden met oplossingen moeten komen. Vertel me wat we kunnen doen om deze jongeren die in de problemen zitten te helpen.’
ALS JE HULP NODIG HEBT
Als jij of iemand die je kent worstelt of zelfmoordgedachten heeft, is er hulp beschikbaar. Bel of sms 1813 of surf naar www.zelfmoord1813.be
Hoe levenstevredenheid verandert met de leeftijd
Levenstevredenheid vertoonde een U-vormig patroon toen het werd gemeten van 2005 tot 2018: het bleef hoog voor jongeren, daalde voor mensen van middelbare leeftijd en steeg weer in latere jaren. Maar recentere gegevens laten zien dat het gelukstraject in 2022 een ander patroon vertoonde, beginnend op een laag niveau onder jongeren en geleidelijk stijgend naarmate mensen ouder werden. Onderzoekers bestudeerden de antwoorden op een enquête van de Centers for Disease Control and Prevention en berekenden het gemiddelde van de scores op antwoorden op de vraag: 'In het algemeen, hoe tevreden bent u met uw leven? In de grafiek hieronder is 'zeer ontevreden' = 1, 'ontevreden' = 2, 'tevreden' = 3, en 'zeer tevreden' = 4.
Hoe gevoelens van wanhoop veranderen met de leeftijd
Moedeloosheid - gemeten als antwoord op een vraag over iemands geestelijke gezondheid in de CDC-enquête - volgde een spiegelpatroon van de U-vormige gelukscurve. De bult van wanhoop bleef laag voor jongeren, steeg op middelbare leeftijd en daalde vervolgens voor ouderen van 2009 tot 2018. Recenter is dat veranderd. Deze negatieve sentimenten, gemeten van 2019 tot 2022, waren hoog voor jongeren en gingen daarna geleidelijk omlaag.
