Op dagen met meer luchtvervuiling stijgt het aantal zelfdodingen.
Luchtvervuiling veroorzaakt schade aan longen en bloedvaten; fijn stof tast zelfs direct de hersenen aan. Een Canadees onderzoek voegt aan de bekende gevolgen nog een dodelijk gevolg toe: samen met de luchtverontreiniging neemt ook het aantal zelfdodingen toe.
De wetenschappers namen de suïcidecijfers in Canada tussen 2002 en 2015 onder de loep en legden die naast de waarden van het dichtstbijzijnde meetstation voor stikstofdioxide, fijn stof en ozon. Een kortstondige toename van die waarden kon in verband worden gebracht met een verhoogd risico op zelfdoding. Het verband was het sterkst voor ozon.
Stress
De luchtvervuiling had een groter effect op vrouwen en was ook sterker tussen april en september. Dat laatste verklaren de onderzoekers doordat in de zomer de ramen vaker openstaan en mensen meer buiten komen. Ook de temperatuur liet trouwens een verband zien met zelfdoding. Als die binnen drie dagen met een kleine tien graden steeg, zagen de onderzoekers ongeveer tien procent meer zelfdodingen. De sterkste invloed had echter de temperatuur op de dag van overlijden zelf. Voor luchtvervuiling was de situatie anders. Daar was het gemiddelde van twee dagen voordien en de dag zelf van belang. Eerder onderzoek had ook al een verband gevonden tussen zelfdoding en luchtvervuiling, vooral dan voor fijn stof en stikstofdioxide.
De Canadese onderzoekers vermoeden dat verontreinigende stoffen in de hersenen zelfdoding kunnen ‘uitlokken’. Er zijn aanwijzingen dat PM 2,5 (fijn stof met een diameter kleiner dan 2,5 micrometer) ontstekingsreacties in gliacellen veroorzaakt. Gliacellen zijn cellen in het brein die onder meer instaan voor het behoud van de hersenstructuur, voor betere communicatie en voor het opruimen van afval. Ozon zou dan weer tot oxidatieve stress leiden – wat op zijn beurt tot schade aan cellen kan leiden. Ook zou de hypothalamus-hypofyse-bijnieras kunnen worden aangetast. Die as wordt in verband gebracht met depressie, agressief gedrag en zelfdoding. Hoge temperaturen zouden bovendien het vermogen van het brein om emoties te reguleren kunnen verstoren.
Wie vragen heeft over zelfdoding, kan in België terecht op het gratis nummer 1813 en www.zelfmoord1813.be.
In Nederland kan je praten over zelfdoding bij de landelijke hulplijn 113 Zelfmoordpreventie. Telefoon 0900-0113 of 113.nl.
