Meer aandacht, minder hersenactiviteit

Selectieve aandacht is belangrijk om je te kunnen concentreren, op bijvoorbeeld je werk. Maar ook in een rumoerig café waar je graag enkel het gesprek aan jouw tafel wil horen en niet dat van je buren. Het is dus nuttig om soms een aantal zintuiglijke prikkels uit je omgeving te kunnen negeren.

Normaal gezien leren we in de loop van de tijd welke zaken onze aandacht verdienen en welke minder belangrijk zijn. Daarom worden we steeds beter in bijvoorbeeld werkgerelateerde taken. Je kunt aandacht ook trainen. Wetenschappers van de Universiteit in California San Diego, hebben nu ontrafeld dat breinprocessen veranderen als je selectieve aandacht traint.

Drieëntwintig proefpersonen trainden hun selectieve aandacht voor één maand. Daarbij keken zij naar een scherm waarop steeds twee stimuli verschenen: rechts en links een bolvorming figuur. Vooraf kregen zij een aanwijzing om ofwel naar de linker figuur ofwel naar de rechter figuur te kijken. Telkens kon het contrast van twee opeenvolgende figuren verschillen. Aan de proefpersonen de taak om aan te geven of dat nu wel of niet het geval was.  Tussendoor kregen de proefpersonen ook taakjes om naar het scherm te kijken zonder hun aandacht op één van de twee figuren te richten.

Tegelijk maten de wetenschappers met een elektro-encefalogram (EEG) de hersenactiviteit van de deelnemers in de visuele cortex. Aan het begin van de training bleek de activiteit van de visuele cortex toe te nemen als de proefpersonen hun aandacht op enkel één stimulus richtten. Bovendien was de activiteit in de visuele cortex het hoogste bij die proefpersonen die aan het begin van de training de meeste vooruitgang boekten. Zo waren sommige proefpersonen op de tweede dag al een stuk beter in het herkennen van contrastverandering dan op dag één.

Tegen het einde van de maand verdween die verhoogde hersenactiviteit in de visuele cortex tijdens het concerteren. Toch bleef de aandacht verbeteren. Mogelijk reageert het brein minder op andere dingen in de omgeving, en is er daarom minder hersenactiviteit te zien.

‘Training zorgt ervoor dat het brein aandacht op een andere manier gaat verwerken’, zegt hoofdauteur Itthipuripat. ‘De resultaten geven bovendien een meer compleet plaatje van hoe aandacht terug te vinden is in het brein. Fundamentele kennis die mogelijk in de toekomst zijn bijdrage kan leveren aan mensen met aandachtsstoornissen zoals ADHD’, voegt Itthipuripat toe.

Dit artikel is gepubliceerd in het vakblad PLOS Biology.