De drie kinderen van Psyche&Brein-hoofdredacteur Liesbeth Gijsel zijn heel verschillend. Toch kregen ze dezelfde opvoeding en hebben ze voor de helft dezelfde genen. Hoe kan dat toch?
Toen ik voor het eerst zwanger was, kon ik niet ophouden met dromen hoe mijn kind zou zijn. Mijn man en ik fantaseerden hoe onze persoonlijkheden en uiterlijk zouden samensmelten tot een nieuw wezentje.
Vandaag is die baby 17, en er volgden nog twee broers. Geen van die zonen lijkt als twee druppels water op mama of papa. Niet qua uiterlijk, en ook niet qua karakter. En ze lijken eigenlijk ook niet sterk op elkaar. Zoon één heeft een groot verantwoordelijkheidsgevoel en krijgt stress als de dingen niet in orde zijn. Zoon twee loopt voortdurend met z’n hoofd in de wolken en heeft een gevoelige ziel. Zoon drie is een ‘binnenfretter’: hij zet een pokerface op als het over gevoelens gaat. Zoon één houdt van wiskunde en fysica, zoon twee heeft een voorliefde voor Latijn en antieke cultuur en zoon drie is een echte sportman.
Drie kinderen, met dezelfde opvoeding en omgeving, en voor de helft dezelfde genen, en toch zo verschillend. Veel van wat we doen en zijn, hebben we maar voor een stuk in de hand. Onze genetische blauwdruk bepaalt binnen welke range we ons kunnen ontwikkelen. Hoe groot we worden, of we risico lopen op bepaalde ziektes, of we een wiskundeknobbel hebben … Daarnaast hebben omgevingsfactoren heel wat invloed. Onze opvoeding, onze vrienden, wat we eten of drinken, welke lucht we inademen.
Niemand wordt geboren als onbeschreven blad, maar tussen de lijnen is nog veel witruimte
Niemand komt ter wereld als een onbeschreven blad, maar dat tussen de lijnen is nog heel wat witruimte. Je genen zijn niet je lotsbestemming. Via omgevingsfactoren kunnen wij (of de maatschappij) invloed uitoefenen op wie we worden of hoe gezond we zullen zijn. Dat het niet nature óf nurture is, daarover is de wetenschap het al een tijdje eens. Maar de afgelopen jaren wordt steeds duidelijker dat je die twee helemaal niet kunt scheiden.
Nature en nurture, je leest er alles over in de nieuwe special. Het is een vraag die blijft fascineren, zoals ikzelf gefascineerd blijf kijken hoe mijn zonen opgroeien. Zoon één moet binnenkort kiezen wat er volgt na de middelbare school. Dat hangt niet alleen af van zijn interesses, maar ook van de mensen die hij tegenkomt, de gebeurtenissen die zijn leven kleuren en wat hij zelf met al die informatie wil doen. Spannend!
